«Кыргызстан улуттук электр тармактары» ААК Башкы Дирекциясы тууралуу жобо
Подробнее:
«Кыргызстан улуттук электр тармактары» ААК Корпоративдик башкаруу тууралуу кодекс
Подробнее:
«Кыргызстан улуттук электр тармактары» ААК Башкы Дирекциясы тууралуу жобо
Подробнее:
«Кыргызстан улуттук электр тармактары» ААК Директорлор Кеңеши тууралуу жобо
Подробнее:
«Кыргызстан улуттук электр тармактары» ААК Текшерүү комиссиясы тууралуу жобо
Подробнее:
КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ПРЕЗИДЕНТИНИН ЖАРЛЫГЫ
Бишкек шаары, 2015-жылдын 17-сентябры ПЖ № 183
Кыргыз Республикасынын мамлекеттик сыйлыктары менен сыйлоо жөнүндө
Айткулов Медетбек Ашыркулович |
- |
"Кыргызстандын улуттук электр тармагы" ачык акционердик коомунун башкы директору. |
Ван И |
- |
Кытай Эл Республикасынын тышкы иштер министри; |
Гао Хучен |
- |
Кытай Эл Республикасынын коммерция министри. |
"Даңк" медалы менен |
||
Кобонбаев Казыбек Токтомушевич |
- |
"Кыргызстандын улуттук электр тармагы" ачык акционердик коомунун филиалы - Нарын жогорку вольттуу электр тармактары ишканасынын аба линиялары кызматынын электр монтеру; |
Кыргыз Республикасынын Ардак грамотасы менен |
||
Калиев Айбек Рыспекович |
- |
Кыргыз Республикасынын энергетика жана өнөр жай министринин орун басары; |
Калиев Оттукбек Эмилович |
- |
"Кыргызстандын улуттук электр тармагы" ачык акционердик коомунун филиалы - Чүй жогорку вольттуу электр тармактары ишканасынын подстанциялар кызматынын "Кемин" 500 кВ подстанциясынын начальниги; |
Раимкулов Рустанбек Имашевич |
- |
"Кыргызстандын улуттук электр тармагы" ачык акционердик коомунун "Датка" долбоорлорун ишке ашыруу тобунун начальниги; |
Шерматов Руслан Жамалдинович |
- |
"Кыргызстандын улуттук электр тармагы" ачык акционердик коомунун филиалы - Жалал-Абад жогорку вольттуу электр тармактары ишканасынын капиталдык курулуш бөлүмүнүн техникалык көзөмөлдүн жетектөөчү инженери; |
Убайдиллаев Омурбек Иматжанович |
- |
"Кыргызстандын улуттук электр тармагы" ачык акционердик коомунун "Датка" долбоорлорун ишке ашыруу тобунун жетектөөчү инженери. |
"Даңк" медалы менен |
||
Джан Синь |
- |
"ТВЕА" компаниясынын президенти - директорлор кеңешинин төрагасы; |
Кыргыз Республикасынын Ардак грамотасы менен |
||
Макелек Мусаджан |
- |
"ТВЕА" компаниясынын Кыргыз Республикасындагы өкүлү. |
Кыргыз Республикасынын Президенти |
|
А.Атамбаев |
Подробнее:
КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН МЫЙ3АМЫ
Бишкек шаары, 2003-жылдын 27-марты N 64
Акционердик коомдор жөнүндө
(КР 2004-жылдын 13-августундагы N 128 2004-жылдын 9-декабрындагы N 189, 2006-жылдын 27-январындагы N 15, 2006-жылдын 31-июлундагы N 145, 2007-жылдын 6-августундагы N 132, 2008-жылдын 23-майындагы N 95, 2008-жылдын 2-июнундагы N 110, 2008-жылдын 28-июлундагы N 181, 2009-жылдын 19-январындагы N 7, 2009-жылдын 11-майындагы N 152, 2009-жылдын 24-июлундагы N 245, 2009-жылдын 12-октябрындагы N 264, 2011-жылдын 5-октябрындагы N 162, 2011-жылдын 5-октябрындагы N 163, 2012-жылдын 13-апрелиндеги N 39, 2012-жылдын 29-майындагы N 70, 2015-жылдын 22-майындагы N 115, 2016-жылдын 22-мартындагы N 25, 2016-жылдын 20-майындагы N 68, 2016-жылдын 16-декабрындагы N 207, 2017-жылдын 28-июлундагы N 154 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
I Глава
Жалпы жоболор
1-статья. Ушул Мыйзамды колдонуу чөйрөсү
Мамлекеттин колунда акциялардын үчтөн эки бөлүгү болгон стратегиялык объектилердин, электроэнергетиканы бөлүштүрүү компанияларынын базасында уюшулган акционердик коомдордун мүлктөрүн концессияга берүү менен байланышкан укук жагындагы мамилелердин өзгөчөлүктөрү Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңеши тарабынан бекитилүүчү концессиялык келишим менен аныкталат.
Кыргыз Республикасын өнүктүрүү фонду" жабык акционердик коомунун укуктук жоболорунун өзгөчөлүктөрү "Кыргыз Республикасынын өнүктүрүү фонду жөнүндө" Кыргыз Республикасынын Мыйзамы менен аныкталат.
(КР 2004-жылдын 13-августундагы N 128 2004-жылдын 9-декабрындагы N 189, 2007-жылдын 6-августундагы N 132, 2008-жылдын 23-майындагы N 95, 2016-жылдын 22-мартындагы N 25, 2016-жылдын 16-декабрындагы N 207 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
2-статья. Ушул Мыйзамда пайдалануучу негизги түшүнүктөр
Ушул Мыйзамда төмөндөгүдөй негизги түшүнүктөр пайдаланылат:
акция - аны кармоочунун (акционердин) акционердик коомдун пайдасынын бир бөлүгүн дивиденд түрүндө алууга, акционердик коомдун иштерин башкарууга катышууга жана ал жоюлгандан кийин калган мүлккө болгон укугун ырастоочу баалуу кагаз;
акционер - коомдун жок эле дегенде бир акциясына ээлик кылган, акционердик коомдун мүлкүнө анын милдеттүү укугун берүүчү жана ага байланыштуу ушул Мыйзам жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдары менен белгиленген укуктар милдеттенмелерге ээ болгон жеке же юридикалык жак;
(төртүнчү абзац КР 2012-жылдын 13-апрелиндеги N 39 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)
дивиденддер - акционердин ага тиешелүү болгон бул коомдун акцияларынан киреше түрүндө анын акционердик коомдун бөлүштүрүлүүчү кирешесинен (пайдасынан) алган бөлүгү;
жабык коом - акциялары анын катышуучуларынын же күн мурунтан аныкталган адамдардын ортосунда гана жайгаштырылып жана жүгүртүлө турган акционердик коом;
(жетинчи абзац КР 2012-жылдын 13-апрелиндеги N 39 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)
корпоративдик башкаруунун кодекси - акционерлердин жалпы чогулушу менен бекитилген, корпоративдик мамилелердин бардык катышуучуларынын укуктарынын жана мыйзамдуу кызыкчылыктарынын сакталышына багытталган жана коомдун органдарынын, кызмат адамдарынын жана акционерлердин ортосундагы өз ара мамилелерди жөнгө салган принциптердин, эрежелердин жана жол-жоболордун жыйындысын камтыган коомдун ички документи;
конвертирленген баалуу кагаз - акционердик коом тарабынан чыгарылган баалуу кагаз, ал ушул акционердик коомдун башка түрдөгү баалуу кагазына конвертирленген баалуу кагазды чыгарууда белгиленген шартта алмаштырылат;
кумулятивдик добуш берүү - добуш берүүнүн түрү, мында добуш берүүгө катышкан ар бир акцияга коомду башкаруунун коллегиалдуу органынын мүчөлөрүнүн жалпы санына барабар болгон добуштардын саны туура келет;
көз карандысыз реестр кармоочу - энчилүү баалуу кагаз ээлеринин реестрин жүргүзүү жана сактоо боюнча иш алып баруучу баалуу кагаздар рыногунун кесипкөй катышуучусу.
директорлор кеңешинин көз карандысыз мүчөсү - ошол акционердик коомдун аффилирленген жагы болуп эсептелбеген жана директорлор кеңешине шайланганга чейинки үч жылдын ичинде аффилирленген жак болбогон (ошол акционердик коомдун көз карандысыз директорунун кызмат ордун ээлеген учурду кошпогондо), ошол акционердик коомдун аффилирленген жактарына карата аффилирленген жак болуп саналбаган; ошол акционердик коомдун же уюмдардын - ошол акционердик коомдун аффилирленген жактарынын кызмат адамдарына көз каранды эмес жана директорлор кеңешине шайланганга чейинки үч жылдын ичинде бул адамдарга көз каранды болбогон; мамлекеттик кызматчы болуп саналбаган; ошол акционердик коомдун органдарынын жыйындарында акционердин өкүлү болуп саналбаган жана директорлор кеңешине шайланганга чейинки үч жылдын ичинде анын өкүлү болбогон; аудитордук уюмдун курамында иштеген аудитор катары бул акционердик коомдун аудитине катышпаган жана директорлор кеңешине шайланганга чейинки үч жылдын ичинде мындай аудитке катышпаган директорлор кеңешинин мүчөсү;
ачык коом - акционердик коомдун акционерлери өздөрүнө таандык болгон акцияларын ушул акционердик коомдун башка акционерлеринин макулдугусуз ажыратып алууга укуктуу;
облигацияларды тындыруу - акционердик коомдун мурда чыгарылган облигацияларын номиналдык наркында сатып алышы же ушул акционердик коомдун акцияларына Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык конвертирлөө;
(он үчүнчү абзац КР 2012-жылдын 13-апрелиндеги N 39 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)
жайгаштырылган акциялар - акционерлерге таандык болгон акциялар;
уставдык капитал - коомдун уюмдаштырылып жаткан учурдагы минималдуу капиталы, анын өлчөмү ушул Мыйзам менен белгиленген.
(КР 2012-жылдын 13-апрелиндеги N 39, 2016-жылдын 20-майындагы N 68, 2017-жылдын 28-июлундагы N 154 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
3-статья. Акционердик коомдун укуктук абалы
Коом Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте дагы башка баалуу кагаздарды чыгарууга укуктуу.
Акционерлер коомдун милдеттенмелери боюнча жооп беришпейт жана өздөрүнө таандык болгон акциялардын наркынын чегинде анын иши менен байланышкан чыгымдарды тартууга тобокелдик кылат.
Мамлекет жана анын органдары коомдун милдеттенмелери боюнча жооп бербейт, ошол сыяктуу коом да мамлекет менен анын органдарынын милдеттенмелери боюнча жооп бербейт.
Коом өзүнүн милдеттенмелери боюнча өзүнө таандык болгон мүлкү менен жоопкерчилик тартат.
Коом өз акционерлеринин милдеттенмелери боюнча жооп бербейт.
Коом өз аталышы жазылган штамптар менен бланктарга, өзүнүн эмблемасына, ошондой эле белгиленген тартипте катталган товардык белгиге жана боолголоп окшоштуруучу башка каражаттарга ээ болууга укуктуу.
4-статья. Коомдун аталышы жана турган жери
Коом кыргыз жана орус тилдериндеги толук жана кыскартылган аталышка ээ болууга милдеттүү жана чет тилдерде жана Кыргыз Республикасынын элдеринин тилдериндеги толук жана кыскартылган аталышка ээ болууга укуктуу.
Фирмалык аталышы Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актыларында белгиленген тартипте катталган коом аны пайдалануу жагынан өзгөчө укукка ээ болот.
5-статья. Коомдун филиалдары менен өкүлчүлүктөрү
Коом Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары жерлерде филиалдарды түзүүнү жана өкүлчүлүктөрдү ачууну, мындан тышкары, эгерде Кыргыз Республикасы ратификациялаган эл аралык келишимде башкасы каралбаса, ал филиалдар менен өкүлчүлүктөр турган жердеги чет мамлекеттердин мыйзамдарына ылайык ишке ашырат.
Филиалдар менен өкүлчүлүктөрдүн жетекчилери коом тарабынан дайындалат жана коом берген ишеним каттын негизинде иштейт.
6-статья. Туунду жана көз каранды коомдор
Келишим боюнча негизги коом (шериктештик) туунду коом аткарууга милдеттүү болгон мындай көрсөтмөлөрдү берүүгө укуктуу мындай көрсөтмө аткаруу үчүн туунду коом тарабынан түзүлгөн бүтүмгө аны менен биргелешип жооп берет.
Негизги коомдун (шериктештиктин) күнөөсү боюнча туунду коом банкрот (кудуретсиз) болгон учурда негизги коом туунду коомдун карыздары боюнча субсидиардык жоопкерчилик тартат. Негизги коом (шериктештик) өз укуктарын жана (же) мүмкүнчүлүктөрүн туунду коомдун аракеттери аны банкротко (кудуретсиздикке) алып келерин алдынала билип туруп пайдаланган учурда гана, анын кесепетинен негизги коомдун (шериктештиктин) күнөөсү боюнча туунду коом банкрот (кудуретсиз) болду деп эсептелинет.
Туунду коомдун акционерлери (катышуучулары) негизги коомдун (шериктештиктин) күнөөсү боюнча туунду коомдун тарткан чыгымдарын төлөп берүүнү негизги коомдон (шериктештиктен) талап кылууга укуктуу. Негизги коом (шериктештик) өз укуктарын жана (же) мүмкүнчүлүктөрүн туунду коомдун аракеттери аны банкротко (кудуретсиздикке) алып келерин алдынала билип туруп пайдаланган учурда гана анын кесепетинен негизги коомдун (шериктештиктин) күнөөсү боюнча туунду коом (шериктештик) чыгаша тартты деп эсептелинет.
Туунду коом негизги коомдун акцияларын сатып ала албайт.
(КР 2012-жылдын 13-апрелиндеги N 39, 2017-жылдын 28-июлундагы N 154 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
7-статья. Ачык жана жабык коомдор
Ачык коомдордун акционерлеринин саны чектелбейт.
Жабык акционердик коом ачык коом болуп кайра түзүлгөндө жабык коомдо колдонулуучу чектөөнүн жобосу ачык акционердик коомдо жараксыз болот.
Жабык коомдун акционерлеринин саны элүүдөн ашпоого тийиш.
Эгерде жабык коомдун акционерлеринин саны ушул пунктта белгиленген чектен ашып кеткен учурда, аталган коом бир жылдын ичинде ачык коомго кайра түзүлүүгө тийиш. Эгерде анын акционерлеринин саны азайбаса, анда коом сот тартибинде жоюлууга тийиш.
Эгерде акционерлердин эч кимиси жарыя кылынган күндөн тартып беш күндүн ичинде же коомдун уставында каралган башка мөөнөттүн ичинде өзүнүн артыкчылык укугунан пайдалана албаса, же алардын баасы тууралу макулдаша албаса, акционердик коомдун өзү акциялардын ээси менен макулдашылган баада бул акцияларды сатып алууга укуктуу. Акцияны сатып алуудан акционердик коом баш тартканда же алардын баасы боюнча макулдаша албаганда акциялар ар кандай үчүнчү жакка ажыратылып берилиши мүмкүн. Үчүнчү жакка сунуш кылынган баа акционерлерге жана коомдун өзүнө сунуш кылынган баадан кем болбоого тийиш. Андай болбосо бүтүм жараксыз деп таанылышы мүмкүн.
II Глава
Коомду түзүү жана жоюу
8-статья. Коомду түзүү
Коом уюмдаштыруу же иштеп жаткан юридикалык жакты кайра уюштуруу (кошулуу, бөлүнүү, бөлүнүп чыгуу, кайра түзүү) жолу менен түзүлүшү мүмкүн.
Коом Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык мамлекеттик каттоодон өткөндөн кийин түзүлдү деп эсептелинет жана юридикалык жак болуп саналат. Акционердик коомду уюмдаштырган учурда анын бардык акциялары уюмдаштыруучулардын ортосунда бөлүштүрүлүүгө тийиш. Коомдун уюмдаштыруучу акцияларын чыгаруу Мыйзамда белгиленген тартипте баалуу кагаздардын рыногун жөнгө салуучу Кыргыз Республикасынын ыйгарым укуктуу мамлекеттик органында катталууга тийиш.
9-статья. Коомду уюмдаштыруу
Коомдун уюмдаштыруучулары коомду уюмдаштыруу жагынан биргелешип иш жүргүзүүнүн тартибин, коомдун капиталынын өлчөмүн, уюмдаштыруучулардын ортосунда жайгаштырыла турган акциялардын категорияларын жана типтерин, аларды төлөөнүн өлчөмүн жана тартибин, коомду түзүү боюнча уюмдаштыруучулардын укуктары менен милдеттерин аныктаган аны түзүү жөнүндө нотариуста тастыкталган өз ара жазуу жүзүндөгү уюмдаштыруу келишимин түзүшөт. Коомду жалгыз адам түзгөн учурда аны уюмдаштыруу тууралу чечим жалгыз гана ушул адам тарабынан кабыл алынат.
10-статья. Коомдун уюмдаштыруучулары
Өкмөт жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары коомду уюштурат же анын тең уюштуруучусу катары чыга алат же акцияларды сатып алат жана коомдун акционери боло алат.
(КР 2009-жылдын 11-майындагы N 152 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
11-статья. Коомдун уставы
- коомдун толук жана кыскартылган фирмалык аталышын;
- коомдун турган ордун;
- коомдун тибин (ачык же жабык);
- коом жайгаштырган акциялардын санын, категорияларын (жөнөкөй, артыкчылыктуу);
- ар бир категориядагы акция ээлеринин-акционерлердин укуктарын;
- коомдун уставдык капиталынын өлчөмүн;
- коомду башкаруу органынын түзүмүн жана компетенциясы менен алардын чечим кабыл алуу тартибин;
- акционерлердин жалпы чогулушун даярдоонун жана өткөрүүнүн тартибин.
Коомдун уставы Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына карама-каршы келбеген башка жоболорду да камтышы мүмкүн.
Коомдун уставына өзгөртүүлөр киргизүү жөнүндө акционердин жалпы чогулушу тарабынан кабыл алынган чечимдер Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына карама-каршы келбөөгө тийиш.
Коомдун уставында акционерлердин укуктарын начарлаткан жоболор белгиленбөөгө тийиш.
(КР 2009-жылдын 12-октябрындагы N 264 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
12-статья. Коомду кайра уюштуруу
Ажыраткан (бөлүнүп чыккан) учурда кайрадан уюштурулуп жаткан коомдун бардык укук мураскорлорунун уюштуруу-укуктук түрү коомду кайра уюштуруу жөнүндө чечим кабыл алынганга чейин колдонулган анын уюштуруу-укуктук түрүнө дал келүүгө тийиш.
Коомду кайра уюштуруу жоопкерчилиги чектелген коом түрүндө жана (же) коммерциялык уюм түрүндө түзүлгөн кооператив болушу мүмкүн.
Коомду башка коомго бириктирүү жолу менен кайра уюштурууда алардын биринчиси кошулган коомдун ишин токтотуу жөнүндө жазуу юридикалык жактардын бирдиктүү мамлекеттик реестрине мамлекеттик каттоо органы тарабынан киргизилген учурдан баштап кайра уюштурулду деп эсептелинет.
13-статья. Коомдордун кошулушу
Коомдорду кошуу алардын мүлкүн бириктирүү жана бириктириле турган коомдун акцияларын жаңыдан түзүлгөн коомдун акциялары менен алмаштырып, алардын баланстарын консолидациялоо жолу менен ишке ашырылат.
- кошулуунун тартиби жана шарты;
- ар бир коомдун акцияларын жаны коомдун акцияларына жана (же) дагы башка баалуу кагаздарына конвертациялоонун тартиби.
Кошулууга катышкан ар бир коомдун директорлор кеңеши же (эгерде коом директорлор кеңешин түзбөй иштей турган болсо) аткаруу органы өз коомунун акционерлеринин жалпы чогулушунун кароосуна бириктирүү түрүндө кайра уюштуруу жана кошулуу жөнүндөгү келишим менен өткөрүп берүү актын бекитүү тууралу маселени коет.
14-статья. Коомдун биригиши
Акционердик коомдорду бириктирүү алардын мүлкүн бириктирүү жана бириге турган коомдун акцияларын иштешин уланткан коомдун акциялары менен алмаштыруу, алардын баланстарын консолидациялоо жолу менен ишке ашырылат.
- биригүүнүн тартиби жана шарттары;
- биригүүчү коомдун акцияларын бириктирип ала турган коомдун акцияларына жана (же) дагы башка баалуу кагаздарына конвертациялоонун тартиби.
Ар бир коомдун директорлор кеңеши же (эгерде коом директорлор кеңешин түзбөй иштей турган болсо) аткаруу органы өз коомунун акционерлеринин жалпы чогулушунун кароосуна биригүү түрүндө кайра уюштуруу жана биригүү тууралу келишимди бекитүү жөнүндө маселени коет. Биригүүчү коомдун директорлор кеңеши же (эгерде коом директорлор кеңешин түзбөй иштеп турган болсо) аткаруу органы да акционерлердин жалпы чогулушунун кароосуна өткөрүп берүү актын бекитүү жөнүндөгү маселени коет.
Акционердик коом чарбалык шериктештикке же уюштуруу-укуктук формасындагы акционердик коомго караганда башкачараак коомго биригүүгө укуксуз.
15-статья. Коомдун бөлүнүшү
- коомду бөлүп кайра уюштуруу жөнүндө;
- кайра уюштуруунун тартиби жана шарттары жөнүндө;
- жаңы коомдорду түзүү жана кайра уюшулган коомдун акцияларын түзүлүп жаткан коомдун акцияларына жана (же) башка баалуу кагаздар менен конвертациялоонун тартиби жөнүндө.
Ар бир жаңыдан түзүлгөн коомдун акционерлеринин жалпы чогулушу анын уставын бекитүү жана башкаруу органдарын шайлоо жөнүндө чечим кабыл алат.
16-статья. Коомдун бөлүнүп чыгышы
- бөлүнүп чыгуу түрүндө коомду кайра уюштуруу жөнүндө;
- бөлүнүүнү ишке ашыруунун тартиби жана шарттары жөнүндө;
- жаңы коомду түзүү жана коомдун акцияларын бөлүнгөн коомдун акциялары жана (же) башка баалуу кагаздары менен конвертациялоонун тартиби жөнүндө;
- бөлүүчү балансты бекитүү жөнүндө.
17-статья. Коомду кайра түзүү
18-статья. Коомдун жоюлушу
Коом Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралган негиздер боюнча соттун чечими менен жоюлушу мүмкүн.
Коомду жоюу укук мурастоо иретиндеги укуктар менен милдеттерди башка адамдарга өткөрүп берүүсүз токтотулушуна алып келет.
Коомду жоюунун тартиби, ошондой эле кредиторлорго төлөп берүүлөрдүн кезек күтүү тартиби Кыргыз Республикасынын Граждандык кодексине жана банкроттук жөнүндө мыйзамдарга ылайык коом тарабынан жүргүзүлөт.
Ыктыярдуу түрдө жоюлуп жаткан коомдун акционерлеринин жалпы чогулушу коомду жоюу жана жоюу комиссиясын (жоюучуну) дайындоо жөнүндө чечим кабыл алат.
(КР 2009-жылдын 12-октябрындагы N 264, 2015-жылдын 22-майындагы N 115 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
19-статья. Ыктыярдуу түрдө жоюлуп жаткан коомдун мүлкүн анын акционерлеринин ортосунда бөлүштүрүү
биринчи кезекте артыкчылыктуу акциялар боюнча жоюу наркын эсептешүү жүргүзүлөт;
экинчи кезекте жоюлуп жаткан коомдун мүлкүн жөнөкөй акциялардын ээлеринин - акционерлердин ортосунда бөлүштүрүү жүргүзүлөт.
(КР 2009-жылдын 12-октябрындагы N 264 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
20-статья. Коомду жоюуну аяктоо
Каттоочу орган тиешелүү буйрук чыгарган учурдан тартып коомду жоюу аяктады, ал эми коом - өзүнүн ишин токтотту деп эсептелет.
(КР 2009-жылдын 12-октябрындагы N 264 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
III Глава
Коомдун капиталы, коомдун акциялары, облигациялары жана дагы башка баалуу кагаздары
21-статья. Коомдун капиталы
Коомдун капиталы - бул коомдун милдеттенмесинен тышкаркы активдери.
Уставдык капитал коомду уюмдаштыруу учуруна карата толук төлөнүшү керек жана эсептешүү көрсөткүчүнүн бир миң өлчөмүнөн кем болбоого тийиш.
(КР 2006-жылдын 27-январындагы N 15 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
22-статья. Коомдун акциялары
Чыгарылган акцияларды жайгаштыруу баалуу кагаздарды чыгаруу жөнүндөгү чечимде белгиленген тартипте жүргүзүлөт.
23-статья. Жүгүртүлүүчү акциялардын санын көбөйтүү
Кийинки эмиссиялардын акцияларына ээлик кылган акционерлер уставдык капиталдын көбөйгөнү катталган жыл ичинде өз үлүшүн уставдык капиталдын ушул көбөйүшүнө чейинки коомдун түзүмүнө шайкеш келгидей абалга жеткириш үчүн каражаттарды толук салууга укуктуу.
Негизги фонддордун кайра бааланышына байланыштуу уставдык капиталды көбөйтүү уставдык капиталды көбөйтүүнүн суммасына барабар болгон акциялардын номиналдык наркын көбөйтүү менен жасалат.
Мындай болбогон учурда андан кийинки эмиссиялардын акцияларына ээлик кылган акционерлердин үлүшү уставдык капиталдын иш жүзүндө төлөнгөн бөлүгүнө ылайык кайра эсептелүүгө тийиш.
Мында жалпы чогулуштардагы кворумдун эсебин алуу жана добуштарды эсептөө иш жүзүндө төлөнгөн акциялар менен жүргүзүлөт.
24-статья. Коомдун жүгүртүлүүчү акцияларынын санын азайтуу
Коом сатып алган акцияларын бир жылдан ашпаган мөөнөт ичинде жайгаштырууга милдеттүү, антпесе аларды жок кылууга милдеттүү болот.
25-статья. Акционерлердин - коомдун жөнөкөй акцияларынын ээлеринин укуктары
а) коомдун иштешинен түшкөн кирешенин (дивиденддин) бир бөлүгүн алууга;
б) коом жоюлган учурда анын мүлкүнүн бир бөлүгүн алууга;
в) акциялардын бардыгын же алардын бир бөлүгүн жарандарга, юридикалык жактарга, мамлекетке же жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына мураска калтырууга;
г) ушул Мыйзамдын 7-статьясында жабык акционердик коомдор үчүн белгиленген өзгөчөлүктөрдү эске алуу менен акцияларды болбосо алардын бир бөлүгүн сатууга же дагы башка жол менен башка жарандардын же юридикалык жактардын менчигине өткөрүп берүүгө;
д) акцияларды же алардын бир бөлүгүн күрөөгө болбосо ишенип башкаруу үчүн башка жарандарга же юридикалык жактарга өткөрүп берүүгө;
е) коомдун уставына ылайык акционердик коом тарабынан чыгарылуучу акцияларды артыкчылык иретинде сатып алууга.
а) ушул Мыйзам жана коомдун уставында белгиленген тартипте акционердик коомдун иштерин башкарууга катышууга;
б) добуш берүү укугу менен акционерлердин чогулуштарына катышууга;
в) акционерлердин жалпы чогулушунун күн тартибине киргизүү үчүн сунуш берүүгө;
г) өз укуктарын сот тартибинде коргоого, коомдун кызмат орундагы адамдарына, ошондой эле ушул акционердин мүлктүк укуктары бузулган жана ага мүлктүк зыян келтирилген шартта, ушул Мыйзамдын 75-статьясына ылайык бүтүмдөрдү коом тарабынан жасоого кызыкдар болгон адамдарга карата доо арыз берүүгө;
д) бул чечим менен ушул акционердин мүлктүк укугу бузулган жана ага мүлктүк зыян келтирилген шартта, мындай чечим чыгарылган учурдан тартып бир жылдын ичинде коом тарабынан кабыл алынган чечимди талашууга;
е)анын бул эмиссияга катышууга чыныгы укуктары бузулган, ал эми ага ушул эмиссия тарабынан мүлктүк зыян келтирилген шартта, Кыргыз Республикасынын баалуу кагаздар рыногу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик органы тарабынан акциялардын чыгарылышы мамлекеттик каттоодон өткөн учурдан тартып 2 айдын ичинде эмиссиянын жана/же эмиссия менен байланыштуу жол-жобрлордун аныктыгын сот тартибинде талашууга;
ж) коомдун иши тууралу ушул Мыйзамда жана коомдун уставында каралган тартипте маалымат алууга;
з) бул акционердин мүлктүк укуктары бузулган жана ага мүлктүк зыян келтирилген шартта, ушул Мыйзамдын 75-статьясында көрсөтүлгөн адамдардын кызыкчылыгы бар бүтүмдөр боюнча акционерлердин жана коомдун өзүнүн кызыкчылыгын коргоодо сотко кайрылууга.
чими менен ага келтирилген мүлктүк зыяндын ордун толук толтуруу акционердин бузулган укуктарынын талаптагыдай калыбына келтирилиши болуп саналат.
(КР 2004-жылдын 13-августундагы N 128, 2008-жылдын 2-июнундагы N 110, 2009-жылдын 24-июлундагы N 245, 2012-жылдын 29-майындагы N 70 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
26-статья. Коомдун артыкчылыктуу акцияларынын ээлеринин - акционерлеринин укуктары
Коомдун уставы менен артыкчылыктуу акциялар боюнча төлөнбөй калган же толук төлөнбөй калган дивиденд топтолуп жана кийин төлөнө тургандыгы (артыкчылыктуу акциялар) белгилениши мүмкүн.
Коомдун уставында артыкчылыктуу акцияларды жөнөкөй акцияларга конвертациялоонун мүмкүнчүлүктөрү жана шарттары да аныкталышы мүмкүн.
Артыкчылыктуу акциялардын ээлери - акционерлер артыкчылыктуу акциялар боюнча төлөнө турган дивиденддердин өлчөмүн жана (же) жоюу наркын азайтуу учурларын кошуп алганда артыкчылыктуу акциялардын ээлеринин - акционерлердин укуктарын чектеген коомдун уставына өзгөртүүлөр жана толуктоолор киргизүү жөнүндөгү маселени акционерлердин жалпы чогулушунда чечүүдө добуш берүү укугуна ээ болушат.
27-статья. Коомдун облигациялары жана дагы башка баалуу кагаздары
Коом тарабынан облигацияларды чыгаруу, өздүк капиталдын көлөмүнөн ашпаган суммага гана жол берилет.
Коом облигацияларды тындыруунун бир жолку мөөнөтү менен же белгилүү мөөнөттө сериялар боюнча тындыруу мөөнөтү менен облигацияларды чыгара алат.
Облигацияларды тындыруу аларды чыгаруу жөнүндөгү чечимге ылайык акчалай түрүндө же дагы башка мүлк менен жүргүзүлүшү мүмкүн.
Коом облигациялардын ээлеринин каалоосу боюнча аларды мөөнөтүнөн мурда тындыруу мүмкүнчүлүгүн шарттоого укуктуу. Бул учурда облигацияларды чыгаруу жөнүндөгү чечимде тындыруу наркы жана мөөнөтүнөн мурда тындырууга сунуш кылышы мүмкүн болгон мөөнөттөн эрте болбогон мөөнөт аныкталууга тийиш.
Акционердик коом өздүк капиталынын өлчөмүнөн ашпаган суммага, мурдагы чыгарылган акциялар жайгаштырылгандан кийин жана өзүнүн иштешинин үчүнчү жылынан эрте эмес, ушул убакытка карата коомдун эки жылдык балансын тийиштүү түрдө бекиткен шарттарда облигацияларды чыгарууга укуктуу.
Облигацияларды чыгаруу үчүн коом төмөнкүдөй талаптарга ылайык келүүгө тийиш:
1) акыркы отчеттук жыл үчүн жана акыркы 3 жылдын суммасы боюнча чыгашасыз болуу;
2) акыркы жылдын ичинде өз ишин үзгүлтүксүз жүзөгө ашыруу;
3) коомдун финансылык отчету көз карандысыз аудитордун корутундусу менен ырасталышы керек;
4) корпоративдик башкаруу кодексине ээ болушу.
Кайра уюштуруу жолу менен түзүлгөн облигацияларды чыгаруу үчүн коом кайра уюштурулгандан кийин бирден кем эмес жылдык балансын бекитүүгө, ошондой эле ушул статьянын талаптарына ылайык келүүгө тийиш.
Мурдагы чакырылыштагы акциялар жайгаштырылгандан кийин коом тарабынан берилген же болбосо үчүнчү жактар тарабынан бул максаттарда коомго берилген чоңдукка акционердик коом камсыздоо чоңдугуна камсыздалган облигацияларды чыгарууга укуктуу. Мында акционердик коомдун капиталынын өлчөмүнө жана аны иштөө мөөнөтүнө карата ушул пунктун алтынчы абзацында көрсөтүлгөн талаптар акционердик коом тарабынан камсыздалган облигацияларды чыгарылган учурда колдонулбайт.
Камсыздалган облигацияларды чыгаруунун жайгаштыруунун жана жабдуунун тартиби, шарттары Кыргыз Республикасынын мыйзамдары менен аныкталат.
(КР 2004-жылдын 13-августундагы N 128, 2009-жылдын 19-январындагы N 7, 2012-жылдын 13-апрелиндеги N 39, 2016-жылдын 20-майындагы N 68 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
28-статья. Коомдун акцияларын жана дагы башка баалуу кагаздарын төлөп берүү
Коом өзү чыгарган акцияларды жайгаштырууну аларды чыгаруу катталгандан кийин гана баштоого укуктуу. Акцияларды жеке сунуштоодон алынган каражаттар топтоо эсебинде сакталат. Ачык сунушталган баалуу кагаздарды (облигацияларды кошпогондо) сатуунун жүрүшүндө түшкөн акча каражаттары баалуу кагаздардын рыногун жөнгө салуу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан баалуу кагаздарды ачык сунуштоону болду же болгон жок деп тааныганга чейин андеррайтинг кызматын же брокердин депозитарийинин кызматын жүзөгө ашырган брокердин банктык эсебинде сакталат. Коомго жазылуу мөөнөтү жана акцияларды чыгаруунун жыйынтыгы жөнүндө отчетту каттоо аяктаганга чейин Кыргыз Республикасынын баалуу кагаздар боюнча мыйзамдарына ылайык аларды жайгаштыруунун жүрүшүндө түшкөн каражаттарды пайдаланууга тыюу салынат.
Акцияларга конвертирленип жайгаштырылган акциялардын жана баалуу кагаздардын саны уюштуруу документтеринде жана баалуу кагаздарды чыгаруу тууралу чечимде көрсөтүлгөн сандан ашпоого тийиш.
Жайгаштырылышы ачык сунуш кылуу менен коштолгон кошумча чыгарылган акциялар акча каражаттары менен гана төлөнөт.
Ушул Мыйзамда белгиленген тартипте акцияларды сатып алуу жолдорун кошпогондо, акциялардын жайгаштыруудагы эмиссиянын бүтүшүнөн алынган акционердик коомдун каражаттарынан акционерге кайтарып берүүгө жол берилбейт.
Коом акцияларды жайгаштырууну жайгаштыруу баасынан төмөнкү баада жүргүзүүгө төмөндөгүдөй учурларда укуктуу:
- коомдун жөнөкөй акцияларынын ээлери артыкчылыктуу сатып алуу укугун ишке ашыруу - жөнөкөй акцияларды жайгаштыруу баасынан 90 пайыздан төмөн болбогон баа менен;
- андеррайтер катышканда кошумча акцияларды мындай акцияларды жайгаштыруу баасына карата пайыздык катышта белгиленген андеррайтерге сыйакынын өлчөмүнөн ашпаган жайгаштыруу баасы менен жайгаштыруу.
Жабык коом акцияларга конвертирленген коомдун акцияларын жана баалуу кагаздарын ачык жайгаштыруу жүргүзүүгө укуксуз.
Коомдун кошумча чыгарылган акцияларын акцияларга конвертирленген баалуу кагаздарга конвертирлөө жолу менен жайгаштырууну конвертирленген акцияларга мындай баалуу кагаздарды чыгаруу жөнүндөгү чечими менен белгиленген тартипте жүргүзүлөт.
Эгерде ушундай жол менен сатып алынган коомдун акцияларынын наркы Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген эсептешүү көрсөткүчүнүн эки жүз өлчөмдөрүнөн көбүрөөгүн түзсө, анда коомдун акцияларын жана башка баалуу кагаздарын төлөөгө чыгарылган мүлктү көз карандысыз баалоочулар тарабынан акчалай баалоо зарыл. Коомдун уставы акциялар менен төлөнүшү мүмкүн болгон мүлктөрдүн түрлөрүнө чек коюшу мүмкүн.
(КР 2004-жылдын 13-августундагы N 128, 2006-жылдын 27-январындагы N 15, 2012-жылдын 13-апрелиндеги N 39 Мыйзамдарынын редакциясына ылайык)
29-статья. Акцияларга конвертирленген коомдун акцияларын жана баалуу кагаздарын жайгаштыруу учурунда акционерлердин укуктарын камсыз кылуу
Кошумча чыгарылган акцияларга конвертирленген акцияларды жана баалуу кагаздарды сатып алуу артыкчылык укугуна аларды жайгаштыруу башталган күнгө чейин кеминде 40 күндөн кечиктирбестен акцияларды сатып алган акционерлер ээ болушат.
Акцияларга конвертирленген акцияларды жана баалуу кагаздарды коом тарабынан жайгаштыруу башталган күнгө чейин кеминде 20 күн калганда, аларды сатып алууга артыкчылык укугу бар акционерлерге тапшырык кат жөнөтүлүүгө, ошондой эле басма сөздө билдирүү жарыяланууга тийиш. Тапшырык кат менен жөнөтүлгөн жана басма сөзгө жарыяланган билдирүүдө төмөндөгүлөр камтылууга тийиш:
- акционердик коомдун аталышы;
- кошумча чыгарылган акцияларды же акцияларга конвертирленген баалуу кагаздарды жайгаштыруу башталган күн;
- акционер сатып алууга укуктуу болгон акциялардын же акцияларга конвертирленген баалуу кагаздардын саны жана жайгаштыруу баасы;
- аларды сатып алуу тартиби;
- жайгаштырылуучу кошумча акцияларды же акцияларга конвертирленген баалуу кагаздарды сатып алуунун артыкчылык укугу бүткөн күн.
- акционердин аты (аталышы) жана жашаган жери (турган орду);
- ал сатып ала турган баалуу кагаздардын саны;
- баалуу кагаздарды төлөө жөнүндө документ.
Аталган арыз коомго жайгаштырылган кошумча акцияларды жана акцияларга конвертирленген баалуу кагаздарды сатып алууга артыкчылык укугу аяктаган күндөн кечиктирбестен жөнөтүлүүгө тийиш.
Эгерде коом акцияларды жана акцияга конвертирленген баалуу кагаздарды ачык жайгаштырса, акционер акцияларды жана акцияларга конвертирленген баалуу кагаздарды сатып алууга болгон өзүнүн артыкчылык укугун каалаган адамга өткөрүп берүүгө укуктуу.
Коом чыгарган акциялар менен баалуу кагаздарды сатып алуунун артыкчылык укугун колдонбоо жөнүндөгү чечим акционерлердин жалпы чогулушунун чечими менен белгиленген мөөнөткө, бирок мындай чечим кабыл алынган учурдан тартып бир жылдан ашпаган мөөнөткө колдонулат.
30-статья. Коомдун фонддору
Коом фонддорду түзүүгө укуктуу. Фонддун максаты, түзүүнүн тартиби жана түзүлө турган фонддун өлчөмү коомдун уставы болбосо акционерлердин жалпы чогулушунун чечими менен аныкталат. Фонддор жалаң гана коомдун таза кирешесинен түзүлөт.
IV Глава
Коомдун дивиденддери
31-статья. Акционердик коом тарабынан дивиденддерди төлөп берүү тартиби
Дивиденддер акционердин жазуу жүзүндөгү макулдугу менен акча каражаттары же башка мүлктөр менен төлөнүп берилет. Коомдун салык төлөөдөн кийин калган пайдасы (таза пайдасы) дивиденддерди төлөп берүүнүн булагы болуп саналат. Артыкчылыктуу акциялар боюнча дивиденддер акционердик коомдун ушул максаттар үчүн мурда түзүлгөн атайын фонддорунун эсебинен төлөнүп берилүүсү мүмкүн.
Акционердик коом дивиденддерди төлөп берүүгө акционердик коомдун тескөөсүндө калган жыл ичиндеги иштердин жыйынтыгы боюнча таза пайданын кеминде 25 пайызын багыттоого тийиш.
Дивиденддерди төлөп берүү, дивиденддин өлчөмү жана аны төлөп берүүнүн формасы жөнүндө чечим акционерлердин жалпы чогулушу тарабынан кабыл алынат. Дивиденддерди акчалай төлөгөндө акционердин жазуу жүзүндөгү арызына ылайык, төлөп берүү накталай же накталай эмес формада жүргүзүлөт. Дивиденддердин өлчөмү директорлор кеңеши же директорлор кеңеши болбогон учурда башкармалык тарабынан сунуш кылынгандан көп болуусу мүмкүн эмес.
Коомдун директорлор кеңеши дивиденддерге багытталуучу каражаттардын көлөмү жөнүндө маселени акционерлердин жалпы чогулушуна алып чыгуунун алдында дивиденддерди төлөп берген учурда коомдун банкрот болуу коркунучу жөнүндө маселени кароого милдеттүү.
Дивиденддерди төлөп берүү жөнүндө чечимде төмөнкү маалыматтар болуусу тийиш:
1) дивиденддердин өлчөмү жана берүүнүн формасы жөнүндө;
2) аны жарыялаган учурдан тартып коомдун акционерлердин алдында дивиденддерди төлөбөгөндүгү үчүн жоопкерчилиги келип чыгуучу иш жүзүндө дивиденддерди төлөп берүүнүн орду жана датасы жөнүндө;
3) дивиденддерди алууга укугу бар акционерлерди каттоонун акыркы датасы жөнүндө;
Дивиденддерди төлөп берүү жөнүндө чечимди акционердик коом жалпыга маалымдоо каражаттарында жарыялоого милдеттүү.
Дивиденддерди төлөп берүүнүн датасы расмий жарыяланганга чейин 30 күндөн кечиктирбестен коомдун акциясын сатып алган адамдар дивиденддерди алуу укугуна ээ болушат. Жүгүртүүгө чыгарылбаган же коомдун балансында турбаган акцияларга дивиденд төлөнбөйт.
Дивиденддерди төлөп берүү үчүн дивиденддерди алууга укугу бар адамдардын тизмеси түзүлөт. Тизмени түзүү үчүн акциялардын номиналдуу кармоочусу өзү алардын кызыкчылыгында акцияларга ээлик кылган адамдар жөнүндө маалыматтарды берет.
Эгер акционердик коом акционерге ага тиешелүү дивиденддерди төлөп берүү күнүнөн кийин төлөп бербесе, анда ага тиешелүү дивиденддерге Кыргыз Республикасынын Улуттук банкынын эсептик ставкасы боюнча үстөк пайыздар чегерилет.
(КР 2006-жылдын 31-июлундагы N 145, 2011-жылдын 5-октябрындагы N 163, 2016-жылдын 22-мартындагы N 25 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
32-статья. Дивиденддерди төлөөнүн чектөөлөрү
Коомдун айрым түрлөрү үчүн Кыргыз Республикасынын мыйзамдары менен дивиденддерди төлөөгө башка чектөөлөр белгилениши мүмкүн.
V Глава
Коомдун акционерлеринин реестри
33-статья. Коомдун акционерлеринин реестри
- коом тарабынан жүгүртүүгө чыгарылган акциялардын саны жана категориялары (типтери) тууралу;
- ар бир катталган жак жөнүндө, анын менчик ээсиби же акциялардын номиналдык кармоочусу экендигин көрсөтүү менен;
- ар бир энчилүү акция жөнүндө, акциянын сатып алынган убактысы, ар бир акционердеги мындай акциялардын саны тууралу алардын реквизиттери (юридикалык жак - акционерлер үчүн турган жери жана эсептешүү эсеби, жеке жак - акционерлер үчүн паспортунун маалыматтары жана жашаган жери) көрсөтүү менен;
- коомго же көз карандысыз реестр кармоочуга берилген маалыматтар боюнча акцияларга күрөө укугуна ээ болгон, ошондой эле күрөө кармоочу ушундай акциялар менен добуш берүү укугуна ээ экендигин же ээ эместигин көрсөтүү менен акционерлердин реестрине киргизилүүгө тийиш болгон жактардын реквизиттери жөнүндө, акцияга укуктарды сатып алуунун башка негиздери тууралу жана акцияларды күрөө милдеттенмелерине байлоо фактылары жөнүндө; акцияларды майдалоо жана бириктирүү жөнүндө; баалуу кагаздар боюнча кирешелерди төлөө тууралу.
естрди жүргүзүү боюнча өз ишин жүзөгө ашыруучу каттоочу коомдун акционерлеринин реестрин кармоочу боло алат.
Ачык акционердик коомдо баалуу кагаздар рыногу жөнүндө мыйзамдардын талаптарына жооп берген, коомго көз карандысыз болгон каттоочу, акционерлердин реестрин кармоочу болуп аныкталууга тийиш.
(КР 2004-жылдын 13-августундагы N 128, 2009-жылдын 24-июлундагы N 245, 2012-жылдын 13-апрелиндеги N 39 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
34-статья. Коомдун акционерлеринин реестрине жазып коюу
Коомдун акционерлеринин реестрине жазып коюудан баш тартуу сотко даттанылышы мүмкүн. Соттун чечими боюнча акционерлердин реестрин кармоочу көрсөтүлгөн реестрге тиешелүү жазууну жазууга милдеттүү.
акы төлөтүп ээликтен ажыратуу менен байланышкан жазууну киргизүү акцияларды ээликтен ажыратуу боюнча бүтүм фондулук биржада жүргүзүлгөндүгү жөнүндө күбөлөгөн фондулук биржанын жана/же депозитарийдин тиешелүү документтеринин негизинде гана жүзөгө ашырылат.
(КР 2009-жылдын 24-июлундагы N 245 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
35-статья. Коомдун акционерлеринин реестринен көчүрмө
Коомдун көз карандысыз реестрин кармоочу акционердин же акциялардын номиналдык кармоочусунун талабы боюнча коомдун акционерлеринин реестринен көчүрмөнү берүү жолу менен акцияга алардын укуктарын тастыктоого милдеттүү, ал баалуу кагаз болуп саналбайт жана ал берилген учурга карата акцияларга ээлик кылууга акционердин укуктарын тастыктайт.
VI Глава
Коомду башкаруу
36-статья. Коомду башкаруу органдары
1) акционерлердин жалпы чогулушу - башкаруунун жогорку органы;
2) директорлор кеңеши - акционерлердин жалпы чогулуштарынын ортосунда коомго жалпы жетекчиликти ишке ашырган акционердик коомдун башкаруу органы;
3) аткаруу органы - коомдун учурдагы ишине жетекчилик кылган орган. Ал жекече же коллегиалдуу (башкарма, дирекция) болушу мүмкүн;
4) текшерүү комиссиясы - контролдоочу орган.
Аткаруу органынын жана текшерүү комиссиясынын мүчөлөрү бир эле учурда коомдун директорлор кеңешинин мүчөлөрүнүн милдеттерин аткара алышпайт.
Коомдун директорлор кеңешинин курамына мамлекеттик кызматчыларды тандоо жана көрсөтүү тартиби Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан аныкталат.
Караңыз:
Мамлекеттик-жеке өнөктөштүктүн алкагында түзүлгөн акционердик коомдун директорлор кеңешинин курамына мамлекеттик кызматчыларды тандоонун жана көрсөтүүнүн тартиби (Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2009-жылдын 27-майындагы N 323 токтому менен бекитилген)
(КР 2009-жылдын 11-майындагы N 152 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
37-статья. Акционерлердин жалпы чогулушу
Коом коомдун директорлор кеңеши же аткаруу органы (эгерде коом директорлор кеңешин түзбөстөн иштей турган болсо) тарабынан белгилене турган мөөнөттө жыл сайын акционерлердин жалпы чогулушун (акционерлердин жылдык жалпы чогулушун) өткөрүп турууга милдеттүү, бирок отчеттук жылдан кийинки жылдын 1-майынан кечиктирбестен. Жылдык чогулуштан тышкары өткөрүлгөн акционерлердин жалпы чогулуштары кезексиз болуп саналат.
38-статья. Акционерлердин жалпы чогулушунун компетенциясы
1) коомдун уставына өзгөртүүлөр жана толуктоолор киргизүү же коомдун жаңы редакциядагы уставын бекитүү;
2) коомду өзгөртүп түзүү;
3) коомду жоюу, жоюу комиссиясын түзүү жана жоюу балансын бекитүү;
4) акционердик коомдун жүгүртүүдөгү акцияларынын санын өзгөртүү (көбөйтүү же азайтуу) жөнүндө, ошондой эле акцияларга конвертирленүүчү баалуу кагаздарды чыгаруу жөнүндө чечим кабыл алуу;
5) ачык коом кошумча чыгарган акцияларынын же коомдун акцияга конвертирленүүчү баалуу кагаздарын жабык жайгаштыруу жөнүндө чечим кабыл алуу;
6) ушул Мыйзамдын 29-статьясында каралган коомдун акцияларын же акцияга конвертирленүүчү баалуу кагаздарын сатып алууга акционердин артыкчылыктуу укуктарын колдонбоо жөнүндө чечим кабыл алуу;
7) ушул Мыйзамдын 73-статьясына ылайык ири бүтүм жасоо жөнүндө чечим кабыл алуу;
8) артыкчылыктуу акцияларды жөнөкөйлөрүнө конвертациялоо;
9) коомдун жетекчисин жана коллегиалдуу аткаруу органынын мүчөлөрүн же коомдун жекече аткаруу органынын (эгерде коом директорлор кеңешин түзбөстөн иштей турган болсо) иштерин жүзөгө ашыра турган адамды шайлоо;
10) мындай баалуу кагаздарды чыгаруу жөнүндө чечим алынган күнгө карата жалпы номиналдык наркы коомдун активдеринин баланстык наркынын 50 же андан жогору пайызын түзгөн акцияларга конвертацияланбоочу облигацияларды жана башка баалуу кагаздарды коом тарабынан чыгарылышы жөнүндө чечим кабыл алуу;
11) коомдун текшерүү комиссиясынын мүчөлөрүн (текшерүүчүсүн) шайлоо жана алардын ыйгарым укуктарын мөөнөтүнөн мурда токтотуу;
11-1) аудитордук уюмду жана/же коомдун аудиторун жана аудитордун кызмат көрсөтүүлөрүнө акы төлөөнүн өлчөмүн бекитүү;
12) дивиденддердин өлчөмү жана төлөө тартиби жөнүндө чечим кабыл алуу;
13) директорлор кеңешинин мүчөлөрүнө төлөнүүчү сыйакылардын жана компенсациялардын өлчөмүн бекитүү;
14) акционерлердин мурдагы жалпы чогулуштары кабыл алган, Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына карама-каршы келген чечимдерди алып салуу жөнүндө чечим кабыл алуу;
15) коомдун резервдик жана башка фонддорун пайдалануу;
16) коомдун директорлор кеңешинин, аткаруу органынын (эгерде коом директорлор кеңешин түзбөстөн иштей турган болсо) ыйгарым укуктарын мөөнөтүнөн мурда токтотуу жөнүндө чечим кабыл алуу;
17) эгерде директорлор кеңешиндеги орундардын саны уставда аныкталбаса, коомдун директорлор кеңешинин сан жагындагы курамын аныктоо;
18) акционердик коомдун жылдык бюджетин, коомдун жылдык отчетторун, баланстарын, киреше жана чыгаша эсептерин бекитүү, анын киреше менен чыгашаларын бөлүштүрүү;
19) эсептөө комиссиясынын курамын бекитүү;
20) коомдун текшерүү комиссиясынын мүчөлөрүнө (текшерүүчүлөргө) төлөнүүчү сыйакы менен компенсациянын өлчөмүн бекитүү;
21) директорлор кеңешинин мүчөлөрүн шайлоо;
22) ушул Мыйзам, Кыргыз Республикасынын мыйзамдары жана коомдун уставы тарабынан акционерлердин жалпы чогулушунун компетенциясына берилген дагы башка маселелерди чечүү.
Ушул Мыйзамда белгиленген учурларды кошпогондо, акционерлердин жалпы чогулушу ушул Мыйзам менен коомду башкаруунун башка органдарынын компетенциясына берилген маселелер боюнча чечим кабыл алууга укуксуз.
- коомдун аткаруу органдарынын жылдык бюджетин, отчетун, жылдык балансты, чыгашалар менен кирешелеринин эсебин бекитет, анын кирешелери менен чыгашаларын бөлүштүрүү жөнүндө чечим кабыл алат;
- директорлор кеңешинин мүчөлөрүн, текшерүү комиссиясын шайлайт жана эгерде коом директорлор кеңешин түзбөстөн иштей турган болсо, аткаруу органынын мүчөлөрүн бекитет;
- күн тартибине киргизилген башка маселелерди чечет.
(КР 2004-жылдын 13-августундагы N 128 2008-жылдын 28-июлундагы N 181, 2017-жылдын 28-июлундагы N 154 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
39-статья. Акционерлердин жалпы чогулушунун чечими
коомдун жөнөкөй акцияларынын ээси болушкан акционерлер;
ушул Мыйзамда каралган учурлардагы коомдун артыкчылыктуу акцияларынын ээси болушкан акционерлер;
Кумулятивдик добуш берүү учурун кошпогондо, акционерлердин жалпы чогулушунда добуш берүү "бир акция - бир добуш" принциби боюнча жүзөгө ашырылат.
Кумулятивдик добуш берүүнү өткөргөн учурда коомдун добуш берүүчү ар бир акциясына коомдун директорлор кеңешиндеги орундардын жалпы санына барабар добуштардын саны туура келүүгө тийиш. Акционер ага таандык болгон акциялар боюнча добуштарын толугу менен коомдун директорлор кеңешинин мүчөлүгүнө талапкерлердин бирөө үчүн берүүгө же аларды бир нече талапкердин ортосунда бөлүштүрүүгө укуктуу.
Коомдун уставы же акционерлердин жалпы чогулушунун чечими менен аныкталган директорлор кеңешинин орундарынын санына тең болгон санда эң көп добуш алган талапкерлер коомдун директорлор кеңешинин курамына шайланды деп эсептелинет.
(КР 2011-жылдын 5-октябрындагы N 162 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
40-статья. Сырттан добуш берүү өткөрүү жолу менен (суроо-жооп жолу менен) кабыл алынуучу акционерлердин жалпы чогулушунун чечими
Ушул Мыйзамдын 38-статьясынын 1-пунктундагы 2-4, 9, 11, 16, 22-пунктчаларында көрсөтүлгөн маселелер боюнча акционерлердин жалпы чогулушунун чечими сырттан добуш берүү өткөрүү жолу менен (суроо-жооп жолу менен) кабыл алынышы мүмкүн эмес.
41-статья. Акционерлердин жалпы чогулушуна катышууга болгон укук
Акционерлердин жалпы чогулушуна катышууга укугу бар акционерлердин тизмеси түзүлүүчү күн акционерлердин жалпы чогулушун өткөрүү жөнүндө чечим кабыл алынган күндөн мурда жана жалпы чогулушту өткөрүү күнүнө чейин кеминде 30 күн мурда белгилениши мүмкүн эмес.
Акционерлердин жалпы чогулушун сырттан добуш берүү жолу менен өткөрүү учурунда кворумду аныктоого жана добуш берүүгө ушул Мыйзамдын 48-статьясынын 2-пунктуна ылайык коом алган бюллетендер катышат, акционерлердин жалпы чогулушуна катышууга укугу бар акционерлердин тизмеси түзүлүүчү күн жалпы чогулушту өткөрө турган күнгө чейин кеминде 45 күн жана 60 күндөн ашыгыраак калганда белгиленет.
- аталган тизме түзүлгөн күнгө чейин ага киргизилбеген жактардын бузулган укуктары кайрадан калыбына келтирилгенде;
- аны түзгөн учурдагы кетирилген катаны оңдогондо;
- директорлор кеңеши белгилеген күндөн кийин, бирок акционерлердин чогулушуна чейин добуш берүү укугу бар акцияны сатып алган акционер акционерлердин реестрине киргизилгенде.
42-статья. Акционерлердин жалпы чогулушунун өткөрүлгөндүгү жөнүндө маалымат
Коом акционерлердин жалпы чогулушун өткөрүү жөнүндө акционерлерге массалык маалыматтын дагы башка каражаттары (телекөрсөтүү, радио) аркылуу кошумча билдирүүгө укуктуу.
Ачык коом акционерлердин жалпы чогулушун өткөргөнгө чейин 20 күндөн кечиктирбестен аны өткөрүү тууралу акционерлерге билдирүүгө милдеттүү. Маалымат мамлекеттик жана расмий тилдерде жарыяланууга тийиш.
- акционерлердин жалпы чогулушунун аталышын, аны өткөрүү күнүн, убактысын жана ордун;
- акционерлердин жалпы чогулушуна катышууга укугу бар акционерлердин тизмесинин түзүлгөн күнүн;
- акционерлердин жалпы чогулушунун күн тартибин;
- акционерлердин жалпы чогулушун өткөрүүгө даярдык көрүү учурунда акционерлерге бериле турган маалымат (материалдар) менен акционерлерди тааныштыруу тартибин.
- коомдун финансы-чарбалык иши жөнүндө жылдык отчету;
- коомдун финансы-чарбалык ишин жылдык текшерүүнүн натыйжалары боюнча коомдун текшерүү комиссиясынын (текшерүүчүнүн) жана коомдун аудиторунун корутундусу;
- коомдун директорлор кеңешине талапкерлер жөнүндө маалыматтар;
- коомдун аткаруу органына жана текшерүү комиссиясына (текшерүүчүсүнө) талапкер тууралу маалыматтар, эгерде алар акционерлердин жалпы чогулушунда шайлана турган болсо;
- коомдун уставына киргизилүүчү өзгөртүүлөрдүн жана толуктоолордун долбоору же коомдун жаңы редакциядагы уставынын долбоору.
Акционерлердин жалпы чогулушун өткөрүүгө даярдык көрүү учурунда акционерлерге милдеттүү түрдө бериле турган кошумча маалыматтын (материалдардын) тизмеси Кыргыз Республикасынын мыйзамдары жана коомдун уставы менен белгилениши мүмкүн.
43-статья. Коомдун акционерлеринин жалпы чогулушунун күн тартибин түзүү
- акционер (акционерлер) тарабынан ушул статьянын 1-пунктунда белгиленген мөөнөт сакталбаган;
- акционер (акционерлер) ушул статьянын 1-пунктунда каралган сандагы коомдун добуш берүүчү акцияларынын ээси болбогон;
- статьянын 3-пунктунда каралган маалыматтар толук эмес же анык болбогон;
- сунуштар ушул Мыйзамдын жана Кыргыз Республикасынын дагы башка ченемдик укуктук актыларынын талаптарына ылайык келбеген учурлар кирбейт.
Эгерде коомдун уставында директорлор кеңешин, коомдун катчысынын кызматын түзүү каралбаса, коомдун уставы компетенциясына акционерлердин жалпы чогулушун өткөрүү жөнүндө жана анын күн тартибин бекитүү тууралу маселени чечүү кирген коомдун белгилүү адамы же органы жөнүндө көрсөтмөнү камтууга тийиш.
44-статья. Акционерлердин жалпы чогулушун өткөрүүгө даярдык
Акционерлердин жалпы чогулушун өткөрүүгө даярдык көрүүдө коомдун директорлор кеңеши төмөндөгүлөрдү аныктайт:
- акционерлердин жалпы чогулушун өткөрүү күнүн, ордун жана убактысын;
- акционерлердин каттоо башталган жана аякталган убактысын;
- акционерлердин жалпы чогулушунун күн тартибин;
- акционерлердин жалпы чогулушуна катышууга укуктуу болушкан акционерлердин тизмеси түзүлгөн күндү;
- акционерлердин жалпы чогулушун өткөрүү жөнүндө акционерлерге билдирүү тартибин;
- акционерлердин жалпы чогулушун өткөрүүгө даярдык көрүү учурунда акционерлерге берилүүчү маалыматтын (материалдардын) тизмесин;
- добуш берүү үчүн бюллетендердин мазмунун.
Чогулуш башталганга чейинки акционерлердин жалпы чогулушуна катышуу үчүн келишкен акционерлерди каттоого бөлүнгөн убакыт бир сааттан ашпайт.
45-статья. Акционерлердин кезексиз жалпы чогулушу
- жеке өзүнүн демилгеси менен;
- коомдун аткаруу органынын талабы менен;
- коомдун добуш берүүчү акцияларынын кеминде 10 пайызынын ээси болушкан акционердин (акционерлердин) талабы менен;
- коомдун текшерүү комиссиясынын талабы менен;
- баалуу кагаздар боюнча мыйзамдар бузулган учурда баалуу кагаздар рыногун жөнгө салуучу Кыргыз Республикасынын ыйгарым укуктуу мамлекеттик органынын талабы менен.
Чечимде акционерлердин жалпы чогулушун өткөрүүнүн түрү (ачык же сырттан добуш берүү) аныкталууга тийиш. Эгерде ушул статьянын 1-пунктунда көрсөтүлгөн жактардын талаптары акционерлердин жалпы чогулушун өткөрүү түрүн көрсөтүүнү камтыса, коомдун директорлор кеңеши аны өткөрүү түрүн өз чечими менен өзгөртүүгө укуксуз.
Сырттан добуш берүү түрүндөгү (суроо-жооп жолу менен) акционерлердин кезексиз жалпы чогулушун өткөрүү жөнүндө коомдун директорлор кеңешинин чечиминде төмөндөгүлөр аныкталууга тийиш:
- добуш берүү үчүн бюллетендин мазмуну;
- добуш берүү үчүн бюллетендерди акционерлерге берүү күнү жана ушул Мыйзамдын, Кыргыз Республикасынын дагы башка ченемдик укуктук актыларынын жана коомдун уставынын талаптарына ылайык башка маалыматтар (материалдар);
- коомдун добуш берүү үчүн бюллетендерди кабыл алууну аяктаган күнү.
Акционерлердин кезексиз жалпы чогулушун чакыруу акционерлердин кезексиз жалпы чогулушун өткөрүү тууралу чечим кабыл алынган учурдан тартып 45 күндөн кечиктирилбестен коомдун директорлор кеңеши же аткаруу органы (эгерде коом директорлор кеңешин түзбөстөн иштей турган болсо) тарабынан ишке ашырылат.
Коомдун директорлор кеңеши ушул статьянын 1-пунктунда көрсөтүлгөн жактардын талабы боюнча чакырылып жаткан акционерлердин кезексиз жалпы чогулушунун күн тартибиндеги маселелердин жол-жоболоштурулушуна өзгөртүү киргизүүгө укуксуз.
Акционерлердин кезексиз жалпы чогулушун чакыруу жөнүндө талапка акционерлердин кезексиз жалпы чогулушун чакырууну талап кылган адам (адамдар) кол коет.
Акционерлердин кезексиз жалпы чогулушунун чакырылышына түрткү болгон акционер (акционерлер) чогулуш аяктаганга чейин өзүнүн акциясын ажыратып алууга укуксуз.
Ушул статьянын 1-пунктунда көрсөтүлгөн адамдардын талабы боюнча акционерлердин кезексиз жалпы чогулушун чакыруудан баш тартуу тууралу чечим төмөндөгүдөй учурларда гана кабыл алынышы мүмкүн:
- чогулушту чакыруу жөнүндө талап коюунун ушул Мыйзамда белгиленген тартиби сакталбаганда;
- акционерлердин кезексиз жалпы чогулушун чакырууну талап кылган акционер (акционерлер) коомдун добуш берүүчү акцияларынын 10 пайызына ээ болбосо;
- коомдун акционерлеринин кезексиз жалпы чогулушунун күн тартибине киргизүү үчүн сунуш кылынган маселелердин бири да анын компетенциясына кирбесе;
- күн тартибине киргизүү үчүн сунуш кылынган маселе ушул Мыйзамдын жана Кыргыз Республикасынын дагы башка ченемдик укуктук актыларынын талаптарына ылайык келбесе.
Акционерлердин кезексиз жалпы чогулушун чакыруудан баш тартуу жөнүндө чечим сотко даттанылышы мүмкүн.
директорлор кеңеши же аткаруу органы тарабынан (эгерде коом директорлор кеңешин түзбөстөн ишти жүзөгө ашырса) акционерлердин кезексиз жалпы чогулушун чакыруу жөнүндө чечим кабыл алынбаса же аны чакыруудан баш тартуу тууралуу жүйөлөштүрүлбөгөн чечим кабыл алынса, ушул статьянын 1-пунктунда көрсөтүлгөн анын чакырылышын талап кылган жактар, акционерлердин кезексиз жалпы чогулушун өткөрүүгө коомду аргасыз кылуу жөнүндө талаптар менен баалуу кагаздардын рыногун жөнгө салуу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик органга кайрылууга укуктуу.
Баалуу кагаздардын рыногун жөнгө салуу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын же соттун акционерлердин кезексиз жалпы чогулушун өткөрүүгө коомду аргасыз кылуу жөнүндө чечиминде аны өткөрүүнүн мөөнөтү жана тартиби көрсөтүлөт. Баалуу кагаздардын рыногун жөнгө салуу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын же соттун чечимин аткаруу акционерлердин кезексиз жалпы чогулушун чакыруу менен кайрылган жана аны талап кылган жакка, же болбосо анын өтүнүчү боюнча коомдун органына же алар макул болгон шартта башка жакка жүктөлөт. Коомдун директорлор кеңеши (байкоочу кеңеши) мындай орган боло албайт. Мында баалуу кагаздардын рыногун жөнгө салуу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын же соттун чечимине ылайык акционерлердин кезексиз жалпы чогулушун өткөрө турган коомдун органы же жак бул чогулушту чакыруу жана өткөрүү үчүн зарыл болгон ушул Мыйзамда каралган баардык укуктарга жана ыйгарым укуктарга ээ болот.
Эгерде баалуу кагаздардын рыногун жөнгө салуу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын же соттун чечимине ылайык акционерлердин кезексиз жалпы чогулушун чакыруу менен кайрылган жана аны талап кылган жак акционерлердин кезексиз жалпы чогулушун өткөрсө, анда бул чогулушту даярдоого жана өткөрүүгө жумшалган чыгымдардын орду акционерлердин жалпы чогулушунун чечими боюнча коомдун каражаттарынын эсебинен толтурулушу мүмкүн.
Акционерлердин кезексиз жалпы чогулушун өткөрүүгө коомду аргасыз кылуу жөнүндө чечимди аткаруу жүктөлгөн жактын талабы боюнча коомдун акционерлеринин реестрин кармоочунун акционерлерге билдирүү жана акционерлердин кезексиз жалпы чогулушун өткөрүү боюнча көрсөткөн кызматына акы төлөөнүн өлчөмү, почта аркылуу материалдарды жөнөтүү жана акционерлердин жалпы чогулушун өткөрүү үчүн зарыл болгон чыгымдар менен байланышкан чыгымдарды төлөө суммасынан ашпашы керек.
(КР 2012-жылдын 13-апрелиндеги N 39, 2017-жылдын 28-июлундагы N 154 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
46-статья. Эсептөө комиссиясы
47-статья. Акционерлердин жалпы чогулушуна акционерлердин катышуусунун тартиби
Акционерлердин жалпы чогулушуна катышуу укугун акционер жеке өзү, ошондой эле өзүнүн өкүлү аркылуу тике ашырат.
Акционер каалаган учурда акционерлердин жалпы чогулушундагы өз өкүлүн алмаштырууга же акционерлердин жалпы чогулушуна жеке өзү катышууга укуктуу.
Акционерлердин жалпы чогулушундагы акционердин өкүлү Кыргыз Республикасынын ммйзамдарынын же буга ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдардын же жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын актыларынын же жазуу жүзүндө түзүлгөн ишеним каттын көрсөтмөлөрүнө негизделген ыйгарым укуктарга ылайык иш жүргүзөт. Добуш берүүгө ишеним кат келген адам жана өкүл жөнүндөгү (аты же аталышы, жашаган жери же жайгашкан жери, паспорт маалыматтары) маалыматтарды камтууга тийиш. Акционерлердин - жеке жактардын ишеним катка койгон колдорунун аныктыгы көз карандысыз реестр кармоочу, же болбосо нотариус же нотариалдык аракеттерди жасоого ыйгарым укуктуу башка жактар тарабынан күбөлөндүрүлөт.
Акционер өзүнө таандык болгон акциялардыи бүткүл пакетине, ошондой эле анын ар кандай бөлүгүнө ишеним кат бере алат, ошентип, ишеним кат бир, ошондой эле бир нече мыйзамдуу өкүлдөргө берилиши мүмкүн.
Акционердин атынан добуш берүүгө катышууга ишеним кат коомдун аткаруу кызмат адамдарына берилбейт.
Кыргыз Республикасынын резиденти болбогон акционерлер берген добуш берүү ишеним каты Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте жол-жоболоштурулууга тийиш.
Коомдун жалпы чогулушун директорлор кеңешинин төрагасы же директорлор кеңешинин мүчөлөрүнүн бири, же аткаруу органдын (эгерде коом директорлор кеңешин түзбөстөн иштей турган болсо) жетекчиси ачат. Добуш берүүгө катышуучулар ачык добуш берүү менен чогулуштун төрагасын шайлашат, андан ары чогулушту шайланган төрага алып барат.
(КР 2004-жылдын 13-августундагы N 128 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
48-статья. Акционерлердин жалпы чогулушунун кворуму
Болбой калган чогулуштун ордуна чакырылган акционерлердин жаңы жалпы чогулушу, эгерде ага катышуу үчүн каттоо аяктаган учурга карата бардыгы болуп коомдун жайгаштырылган добуш берүүчү акцияларынын 40 пайыздан кем болбогон добушуна ээлик кылган акционерлер (алардын өкүлдөрү) катталса, чечим кабыл алууга укуктуу. Акционерлеринин саны 10 миңден ашкан коомдун уставында болбой калган чогулуштун ордуна акционерлердин жалпы чогулушун өткөрүү үчүн азыраак кворум каралышы мүмкүн, бирок ал коомдун жайгаштырылган добуш берүүчү акцияларынын добушунун 30 пайызынан кем болбойт.
Акционерлердин жаңы жалпы чогулушун өткөрүү жөнүндө билдирүү ушул Мыйзамдын 42-статьясында каралган тартипте ишке ашырылат.
49-статья. Добуш берүү үчүн бюллетень
- коомдун аталышы;
- акционерлердин жалпы чогулушу өтө турган жер, күнү жана убактысы;
- добуш берүүгө коюлган ар бир маселенин жазылышы жана анын каралыш кезеги;
- добуш берүүгө коюлган ар бир маселе боюнча добуш берүүнүн "макул", "каршы" же "калыс" деген сөздөр менен жазылган варианттары.
Коомдун директорлор кеңешинин, текшерүү комиссиясынын же коомдун аткаруу органынын мүчөлөрүн шайлоо жөнүндө маселе боюнча добуш берүү өткөргөн учурда добуш берүү үчүн бюллетенде талапкер (талапкерлер) тууралу маалыматтар камтылууга тийиш, мында анын аты-жөнү көрсөтүлөт.
50-статья. Добуш берүү үчүн бюллетендер менен жүргүзүлүүчү добуш берүү учурунда добуштарды эсептөө
Күн тартибинин ар бир маселеси боюнча добуш берүү үчүн өзүнчө бюллетень колдонулат. Добуш берген адамдын добуш берүүнүн мүмкүн болгон варианттарынын бирине гана калтырган добуштар эсептелет. Жогоруда көрсөтүлгөн талаптарды бузуу менен толтурулган добуш берүү бюллетени жараксыз деп табылат жана аларда камтылган маселелерге берилген добуштар эсепке алынбайт.
Добуш берүү үчүн бюллетендерди сактоо тартиби жана мөөнөтү Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актылары менен аныкталат.
51-статья. Добуш берүүнүн жыйынтыктары жөнүндө протокол
52-статья. Акционерлердин жалпы чогулушунун протоколу
- акционерлердин жалпы чогулушунун өткөн жери жана убактысы;
- коомдун добуш берүүчү акцияларына ээлик кылган акционерлер ээ болгон добуштардын жалпы саны;
- чогулушта добуш берүүгө катышкан акционерлер ээ болгон добуштардын саны;
- чогулуштун төрагасы (президиуму) жана катчысы, чогулуштун күн тартиби.
Коомдун акционерлеринин жалпы чогулушунун протоколунда сүйлөнгөн сөздөрдүн негизги жоболору, добуш берүүгө коюлган маселелер жана алар боюнча добуш берүүнүн жыйынтыктары, чогулуш кабыл алган чечимдер камтылууга тийиш.
Акционерлердин жалпы чогулушунун протоколун сактоо тартиби жана мөөнөтү Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актылары менен аныкталат.
53-статья. Коомдун директорлор кеңеши
Ушул Мыйзам менен акционерлердин жалпы чогулушунун гана компетенциясына киргизилген маселелерди кошпогондо, директорлор кеңеши коомдун ишине жалпы жетекчиликти жүзөгө ашырат.
Акционерлердин жалпы чогулушунун чечими менен коомдун директорлор кеңешинин мүчөлөрүнө алардын өз милдеттерин аткарып жаткан мезгилине сыйакы төлөнүшү жана алардын директорлор кеңешинин мүчөлөрүнүн милдеттерин аткарууга байланышкан чыгымдары компенсацияланышы мүмкүн. Мындай сыйакылардын жана компенсациялардын өлчөмү акционерлердин жалпы чогулушунун чечими менен белгиленет.
54-статья. Коомдун директорлор кеңешинин компетенциясы
- акционердик коомдун стратегиялык максаттарын аныктоо жана анын саясатын калыптандыруу, ошондой эле аткаруу органы тарабынан аларды ишке ашыруу үчүн контроль жүргүзүү;
- (үчүнчү абзац КР 2012-жылдын 13-апрелиндеги N 39 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)
- (төртүнчү абзац КР 2012-жылдын 13-апрелиндеги N 39 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)
- ушул Мыйзамда каралган учурларды кошпогондо, коомдун ички документтерин кабыл алуу, аларга киргизилген өзгөртүүлөрдү жана толуктоолорду бекитүү;
- ушул Мыйзамдын 73-статьясына ылайык ири бүтүм жасоо жөнүндө чечим кабыл алуу;
- аткаруу органын шайлоо жана төлөнүүчү сыйакынын өлчөмүн белгилөө;
- коллегиалдуу аткаруучу органдын жетекчисин шайлоо;
- аткаруу органынын ыйгарым укугун мөөнөтүнөн мурда токтотуу тууралу чечим кабыл алуу;
- акциялар боюнча дивиденддердин өлчөмү жана аны төлөп берүүнүн тартиби боюнча сунуштарды даярдоо;
- коомду кайра уюштуруу жагынан, ошондой эле коомдун филиалдарын түзүү жана өкүлчүлүктөрдү ачуу боюнча акционерлердин жалпы чогулушунда негизделген сунуштарды берүү;
- аудитордук уюмду жана/же коомдун аудиторун тандоо жана аудитордун кызмат көрсөтүүлөрүнө акы төлөөнүн өлчөмүн аныктоо;
- жүгүртүлүүчү акциялардын өлчөмүн, алардын санын көбөйтүүнүн же азайтуунун шарттары менен тартибин акционерлердин жалпы чогулушуна сунуш кылуу;
- акционерлердин жалпы чогулушунда карала турган материалдарды даярдоо;
- акционерлердин жалпы чогулушунун чечимдеринин аткарылышына контроль жүргүзүү;
- коомдун катчысын шайлоо;
- мындай баалуу кагаздарды чыгаруу жөнүндө чечим кабыл алынган күнгө карата жалпы номиналдык наркы коомдун активдеринин баланстык наркынын 50 пайызына чейинкини түзгөн акцияларга конвертацияланбоочу облигацияларды жана башка баалуу кагаздарды коом тарабынан чыгарылышы жөнүндө чечим кабыл алуу.
- ушул Мыйзамдын 45-статьясынын 6-8-пункттарында каралган учурларды кошпогондо. коомдун акционерлеринин жылдык жана кезексиз жалпы чогулуштарын чакыруу;
- ушул Мыйзамда белгиленген учурларды кошпогондо, акционерлердин жалпы чогулушунун күн тартибин түзүү жана бекитүү, ошондой эле акционерлердин жалпы чогулушун даярдоо жана өткөрүү менен байланышкан башка маселелер;
- аткаруу органынын, текшерүү комиссиясынын, эсептөө комиссиясынын мүчөлөрү, коомдун катчысы жана аудитору менен контракттарды түзүү;
- акционерлердин жалпы чогулушунун жана директорлор кеңешинин чечимдерин аткаруу органы аткарбай койгон учурда, сотто коомдун атынан катышуу;
- Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында жана коомдун уставында каралган дагы башка маселелер.
Ушул Мыйзамда белгиленген учурларды кошпогондо, директорлор кеңешинин өзгөчө компетенциясына кирген маселелерди чечүү коомду башкаруунун башка органына берилиши мүмкүн эмес.
(КР 2004-жылдын 13-августундагы N 128, 2012-жылдын 13-апрелиндеги N 39, 2017-жылдын 28-июлундагы N 154 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
55-статья. Коомдун директорлор кеңешин шайлоо
Эгерде директорлор кеңешинин мүчөлөрүнүн ыйгарым укуктарынын мөөнөтү өтүп кетсе, ал эми директорлор кеңешинин жаңы курамы шайлана элек болсо, анда директорлор кеңеши өзүнүн милдеттерин директорлор кеңешинин жаңы курамы шайланганга чейин аткара берет.
Коомдун директорлор кеңешинин курамынын мүчөлүгүнө шайланган адамдар чектөөсүз бир нече ирет кайра шайланылышы мүмкүн.
Акционерлердин жалпы чогулушунун чечими боюнча директорлор кеңешинин мүчөлөрүнүн ыйгарым укуктары мөөнөтүнөн мурда токтотулушу мүмкүн. Директорлор кеңешинин чакыртып алынган мүчөсүнүн ордуна курамга кирген мүчөсүнүн ыйгарым укуктары директорлор кеңешинин бүткүл курамынын ыйгарым укуктарынын аякташы менен токтотулат.
Коомдун директорлор кеңешинин мүчөсү коомдун директорлор кеңешине жана (же) коомго жазуу жүзүндө арыз берүү менен, кандай убакта болбосун өз ыйгарым укуктарын ыктыярдуу түрдө өткөрүп бере алат. Эгерде арыздын өзүндө арыз берилген күндөн эрте болушу мүмкүн эмес болгон башка күн көрсөтүлбөсө, бул учурда коомдун директорлор кеңешинин мүчөсүнүн ыйгарым укуктары арызды директорлор кеңеши караган күндөн тартып токтотулат.
Эгерде директорлор кеңешинин курамынын калган саны анын жарымынан аз болсо, директорлор кеңешинин курамында кандай болбосун өзгөрүүлөр директорлор кеңешинин бүткүл курамын шайлоо менен жүзөгө ашырылат.
Ачык сунуштардын шарттарын жана баалуу кагаздардын эмиссиясынын проспектин каттаган ачык компанияларда ачык сунуштар аркылуу жүгүртүүгө чыгарылган баалуу кагаздарды жүгүртүүнүн бүткүл мезгилинде директорлор кеңешинин курамынын 30 пайыздан аз эмеси директорлор кеңешинин көз карандысыз мүчөлөрү болууга тийиш.
Коомдун акционерлеринин - добуш берүүчү акциялардын ээлеринин саны экиден ашпаган акционердик коомдо коомдун уставы менен директорлор кеңешинин курамынын так санын түзүү каралышы мүмкүн.
(КР 2004-жылдын 13-августундагы N 128 2008-жылдын 28-июлундагы N 181, 2016-жылдын 22-мартындагы N 25, 2017-жылдын 28-июлундагы N 154 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
56-статья. Коомдун директорлор кеңешинин төрагасы
Коомдун директорлор кеңеши каалаган учурда директорлор кеңешинин мүчөлөрүнүн жалпы санынын добуштарынын көпчүлүгү менен өзүнүн төрагасын кайрадан шайлап алууга укуктуу.
(КР 2004-жылдын 13-августундагы N 128 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
57-статья. Коомдун директорлор кеңешинин жыйналышы
- коомдун директорлор кеңешинин мүчөсүнүн (мүчөлөрүнүн);
- коомдун текшерүү комиссиясынын (текшерүүчүсүнүн) же коомдун аудиторунун;
- коомдун аткаруу органынын же коомдун уставы менен аныкталган башка адамдардын;
- Кыргыз Республикасынын баалуу кагаздар боюнча мыйзамдарынын бузулушу аныкталган учурда Кыргыз Республикасынын баалуу кагаздар рыногун жөнгө салуучу ыйгарым укуктуу мамлекеттик органынын.
Директорлор кеңешинин жыйналышы зарылчылыгына карата, бирок кварталына бир жолудан кем эмес өткөрүлөт. Коомдун директорлор кеңешинин жыйналышын чакыруу жана аны өткөрүү тартиби коомдун уставы же коомдун ички документи менен аныкталат. Коомдун уставында коомдун директорлор кеңешинин чечимин сырттан добуш берүү (суроо-жооп жолу менен) аркылуу кабыл алуу мүмкүнчүлүгү каралышы ыктымал.
Ачык компаниянын директорлор кеңешинин жыйынында милдеттүү түрдө директорлор кеңешинин көз карандысыз мүчөлөрү директорлор кеңешинин көз карандысыз мүчөлөрүнүн жалпы санынын жарымынан кем эмес санда болууга тийиш.
Коомдун директорлор кеңешинин мүчөлөрүнүн саны коомдун уставында каралган сандын жарымынан аз болгон учурда коомдун директорлор кеңешинин жаңы курамын шайлоо үчүн коом акционерлердин кезексиз жалпы чогулушун чакырууга милдеттүү.
Коомдун директорлор кеңешинин калган мүчөлөрү акционерлердин кезексиз жалпы чогулушун чакыруу жана даярдоо жөнүндө гана чечим кабыл алууга укуктуу.
Коомдун директорлор кеңешинин бир мүчөсүнүн добушун коомдун директорлор кеңешинин башка мүчөсүнө өткөрүп берүүгө жол берилбейт.
Коомдун уставында коомдун директорлор кеңеши тарабынан чечим кабыл алууда коомдун директорлор кеңешинин мүчөлөрүнүн добуштары бирдей болуп калган учурда директорлор кеңешинин төрагасынын добушу чечүүчү добуш боло тургандыгы каралышы мүмкүн.
- аны өткөргөн жери жана убактысы;
- жыйналыштын күн тартиби;
- жыйналышка катышкан адамдардын тизмеси;
- добушка коюлган маселелер жана алар боюнча добуш берүүнүн жыйынтыктары;
- директорлор кеңеши тарабынан кабыл алынган чечимдер.
Коомдун директорлор кеңешинин жыйналышынын протоколуна жыйналышка төрагалык кылган адам жана катчы кол коюшат жана алар протоколдун туура жазылгандыгы үчүн жоопкерчилик тартышат.
(КР 2017-жылдын 28-июлундагы N 154 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
58-статья. Коомдун аткаруу органы
Эгерде коом директорлор кеңешин түзбөстөн иштей турган болсо, коомдун аткаруу органынын мүчөлөрү акционерлердин жалпы чогулушу тарабынан ушул Мыйзам же коомдун уставы менен аныкталган тартипте бир жылдан ашпаган мөөнөткө шайланат.
Коомдун аткаруу органынын мүчөлүгүнө шайланган адамдар чексиз бир нече жолу кайрадан шайланышы мүмкүн.
Эгерде коом директорлор кеңешин түзбөстөн иштей турган болсо, директорлор кеңешинин, акционерлердин жалпы чогулушунун чечими менен аткаруу органынын ыйгарым укуктары келишим боюнча коммерциялык уюмга (башкаруучу уюмга) же жеке ишкерге (башкаруучуга) өткөрүп берилиши мүмкүн. Эгерде коомдун уставында башкасы каралбаса, түзүлүүчү келишимдин шарттары коомдун директорлор кеңеши тарабынан бекитилет.
Акциялардын 50 пайызынан ашыгына мамлекет ээ болгон коомдун аткаруу органына шайланган адамдар, алардын иштеген мезгилинде коомдун финансылык көрсөткүчтөрү начарлаган жана/же рентабелдүүлүк көрсөткүчтөрү боюнча терс тенденциялар сакталган учурда кайрадан шайланышы мүмкүн эмес.
Аны банкроттукка алып келген же канааттандырарлык эмес иши, кынтыктуу жүрүм-туруму же жумуш орду боюнча укук бузууларды жасагандыгы үчүн ээлеген кызматынан четтетилген коомдун кызмат адамдары акцияларынын мамлекеттик пакети бар коомдун башкаруу органдарына шайланышы мүмкүн эмес
Аткаруу органы жылдык отчетту, балансты, кирешелердин жана чыгашалардын эсеп-кысаптарын, жылдык бюджетти акционерлердин жалпы чогулушуна берүүгө тийиш.
(КР 2004-жылдын 13-августундагы N 128, 2011-жылдын 5-октябрындагы N 163, 2016-жылдын 22-мартындагы N 25 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
59-статья. Коомдун жеке аткаруу органы (директор, башкы директор)
60-статья. Коомдун коллегиалдуу аткаруу органы (башкарма, дирекция)
Коллегиалдуу аткаруу органынын жыйналыштарын өткөрүүнү анын жетекчиси уюштурат, ал коллегиалдуу аткаруу органынын бардык документтерине жана жыйналыштарынын протоколдоруна кол коет. Коллегиалдуу аткаруу органынын жетекчиси коомдун уставына, коомдун директорлор кеңешинин жана коллегиалдуу аткаруу органынын чечимдерине ылайык коомдун атынан ишеним катсыз иш жүргүзөт.
61-статья. Коомдун катчысы
- коомдун акционерлери менен алардын өз укуктарын ишке ашыруу маселелери боюнча байланышуу;
- коомдун акционерлеринин реестрин жүргүзүү жана сактоо боюнча контролдук кылуу;
- акционерлердин жалпы чогулушунун күн тартиби боюнча акционерлердин сунуштарын түзүү;
- акционерлердин жалпы чогулуштары боюнча материалдар менен коомдун акционерлерин камсыз кылууну жүзөгө ашыруу;
- Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык коомдун акционерлеринин жалпы чогулуштарынын, директорлор кеңешинин жыйналыштарынын материалдарын сактоону камсыз кылуу.
62-статья. Коомдун текшерүү комиссиясы (текшерүүчүсү)
Акциялардын 50 пайызынан ашыгына мамлекет ээ болгон коомдун текшерүү комиссиясынын (текшерүүчүсүнүн) курамына шайланган адамдар катары менен үч жолудан ашык шайланышы мүмкүн эмес.
Коомдун текшерүү комиссиясынын (текшерүүчүсүнүн) иштөө тартиби акционерлердин жалпы чогулушунда бекитилүүчү коомдун ички документи менен аныкталат.
Текшерүү комиссиясы үзгүлтүксүз, бирок кварталында кеминде бир жолу директорлор кеңешине аткарылган иштер жөнүндө маалымат берет.
Текшерүү комиссиясынын иштеринин натыйжалары акционерлерге коомдун акционерлеринин жалпы чогулушунда билдирилет.
- акционерлердин кезексиз жалпы чогулушун чакырууну талап кылууга;
- компаниянын каражаттарынын эсебинен көз карандысыз эксперттерди жана аудиторлорду тартууга;
- каралып жаткан маселелер түшүндүрүүнү талап кылган учурларда текшерүү комиссиясынын жыйналыштарына аткаруучу органдын мүчөлөрүнүн катышууларын талап кылууга;
- коомдун кызмат адамдарынан анын иштөөсү үчүн зарыл болгон документтерди берүүлөрүн талап кылууга;
- аудиторду шайлоо боюнча сунуштарды берүүгө же аны менен келишимди бузуу жөнүндө маселеге демилге көтөрүүгө;
- коомдун аудиторунан түшүндүрмөлөрдү алууга.
Коомдун кызматкелери текшерүү комиссиясынын мүчөлөрү боло алышпайт.
(КР 2004-жылдын 13-августундагы N 128, 2011-жылдын 5-октябрындагы N 163 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
63-статья. Коомдун аудити
Коомдун аудитору аны менен түзүлгөн келишимдин негизинде коомдун финансылык отчетторунун Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык келишин аныктоо максатында көз карандысыз текшерүүнү ишке ашырат, ушул Мыйзамдын 75-статьясында көрсөтүлгөн адамдардын кызыкчылыгы бар бүтүмдөр боюнча алдын ала корутунду берет.
Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык финансылык отчеттуулукту жыл сайын аудитордук текшерүүдөн өткөрүп турууга милдеттүү болгон коомдор көз карандысыз аудиторду тартууга тийиш.
Аудитордук уюм жана/же коомдун аудитору коомдун директорлор кеңеши тарабынан тандалат жана коомдун акционерлеринин жалпы чогулушунун чечими менен бекитилет.
Эгерде акционерлердин жалпы чогулушунда аудитордук уюм жана/же коомдун аудитору бекитилбесе, анда директорлор кеңеши тарабынан кайрадан аудитордук уюмду жана/же коомдун аудиторун тандоо өткөрүлөт жана акционерлердин жалпы чогулушун өткөргөн күндөн 45 күндөн кечиктирбестен акционерлердин кезексиз чогулушунун кароосуна киргизилет.
Аудитордук текшерүү акционерлердин жалпы чогулушунун, коомдун директорлор кеңешинин, текшерүү комиссиясынын чечими боюнча же коомдун добуш берүүчү акцияларынын кеминде 10 пайызына ээлик кылган коомдун акционеринин (акционерлеринин) талабы боюнча каалаган учурда өткөрүлүшү мүмкүн.
Акционер (акционерлер) финансылык отчеттуулуктун тууралыгын текшерүү жана ырастоо үчүн коомдун аудиторун же башка көз карандысыз аудиторду тартууга укуктуу. Анын кызмат көрсөтүүсүнө акы төлөө аудитти өткөрүүгө демилге көтөргөн адамдын эсебинен жүзөгө ашырылат.
(КР 2004-жылдын 13-августундагы N 128 2008-жылдын 2-июнундагы N 110, 2017-жылдын 28-июлундагы N 154 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
64-статья. Коомдун текшерүү комиссиясынын (текшерүүчүсүнүн) жана коомдун аудиторунун корутундулары
Коомдун финансы-чарбалык ишин текшерүүнүн жыйынтыгы боюнча корутундулар түзүлөт:
- коомдун текшерүү комиссиясы (текшерүүчүсү) тарабынан;
- коомдун аудитору тарабынан.
Корутундуда төмөндөгүлөр камтылууга тийиш:
- коомдун отчетторундагы жана башка финансы документтериндеги маалыматтардын аныктыгын тастыктоо;
- Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актыларында белгиленген бухгалтердик эсепти жүргүзүүнүн жана финансы отчетун берүүнүн тартиби, ошондой эле Кыргыз Республикасынын финансы-чарбалык ишти жүргүзүүдөгү ченемдик укуктук актыларында белгиленген тартип бузуу фактылары жөнүндөгү маалыматтар.
65-статья. Коомдун кызмат адамдарынын жоопкерчилиги
- директорлор кеңешинин мүчөлөрү;
- аткаруу органынын мүчөлөрү;
- текшерүү комиссиясынын мүчөлөрү;
- коомдун катчысы;
- башкы бухгалтер.
Коомдун директорлор кеңешинин, аткаруу органынын, текшерүү комиссиясынын коомдун зыян тартышына алып келген чечимге каршы добуш берген же добуш берүүгө катышпаган мүчөлөрү коомго келтирилген зыян үчүн жоопкерчилик тартышпайт.
(КР 2008-жылдын 2-июнундагы N 110, 2008-жылдын 28-июлундагы N 181, 2016-жылдын 22-мартындагы N 25 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
VII Глава
Жайгаштырылган акциялардын коом тарабынан сатып алынышы жана сатылышы
66-статья. Жайгаштырылган акциялардын коом тарабынан сатып алынышы
Коом тарабынан сатып алынган акциялар добуш берүү укугуна ээ болбойт, алар добуш берүүдө эсепке алынбайт, алар боюнча дивиденддер эсептелбейт.
Коомдун өзү чыгарган жана сатып алган акциялары менен аларды сатып алгандан бир жыл өткөндөн кийин бүтүмдөрдү түзүүгө тыюу салынат.
Коомдун өзү чыгарган жана сатып алган акцияларынын жалпы суммасы коом чыгарган акциялардын жалпы санынын 10 пайызынан ашпоого тийиш.
Эгерде жүгүртүүдө калган акциялардын номиналдык наркы уставдык капиталдын ушул Мыйзамда көрсөтүлгөн мииималдуу өлчөмүнөн аз болуп калса, анда коом жайгаштырылган акциялардын бир бөлүгүн алардын санын азайтуу максатында сатып алуу аркылуу коомдун жүгүртүүдөгү акцияларынын санын азайтуу жөнүндө чечим кабыл алууга укуксуз.
Коомдун акцияларды сатып алуу баасы ушул Мыйзамдын 71-статьясына ылайык аныкталат.
Белгилүү категориядагы акцияларга ээ болгон ар бир акционер аларды сатып алуу жөнүндө чечимге келгенде аталган акцияларды сатууга укуктуу, ал эми коом аларды сатып алууга милдеттүү. Эгерде сатууга коюлган акциялардын жалпы саны ушул статьяда белгиленген чектөөлөрдү эске алуу менен коом тарабынан сатып алына турган акциялардын санынан аша турган болсо, акционерлерден акциялар билдирилген талаптарга пропорциялуу түрдө сатып алынат.
(КР 2016-жылдын 16-декабрындагы N 207 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
67-статья. Жайгаштырылган акциялардын коом тарабынан сатып алынышына чектөөлөр
- коом тарабынан чыгарылган акциялардын жыйынтыгы катталганга чейин;
- эгерде сатып алуу учуруна карата коомдо Кыргыз Республикасынын ишканалардын банкроттугу (кудуретсиздиги) жөнүндөгү ченемдик укуктук актыларына ылайык банкроттуктун (кудуретсиздиктин) белгилерине жооп берсе же аталган белгилер бул акцияларды сатып алуунун натыйжасында пайда боло турган болсо.
68-статья. Коомдун акцияларын бириктирүү жана бөлүп жиберүү
Бириктирген учурда бөлүнүн калган акциялар пайда болсо, алар коом тарабынан ушул Мыйзамдын 71-статьясына ылайык аныкталган рынок баасында сатып алынат.
69-статья. Акционерлердин талабы боюнча коом тарабынан акциялардын сатып алынышы
- эгерде алар коомду кайра уюштуруу же бүтүм түзүү жөнүндөгү чечимге каршы добуш беришсе, коом кайра уюшулганда же ири бүтүм түзүлгөндө, мындай чечимди коомдун акционерлеринин жалпы чогулушу кабыл алат;
- коомдун уставына өзгөртүүлөр жана толуктоолор киргизилсе же алардын укуктарын чектеген коомдун уставынын жаңы редакциясы бекитилсе, эгерде алар тиешелүү чечимдин кабыл алынышына каршы добуш беришкен болсо.
Банк иштерин жүргүзүүчү коомдун акционерлеринин коомдон акцияларды сатып алууну талап кылууга укуксуз.
70-статья. Акционерлердин өздөрүнө таандык болгон акциялардын коом тарабынан сатып алынышын талап кылуу укугун жүзөгө ашыруу тартиби
Коомдун өзүнө таандык болгон акцияларды сатып алышы тууралу акционерлердин талаптары акционерлердин жалпы чогулушу тарабынан тиешелүү чечим кабыл алынган күндөн тартып 45 күндөн кечиктирилбестен берилүүгө тийиш. Коом белгиленген мөөнөттө акцияларын сатып алууну талап кылган акционерлердин акцияларын талап коюлган күндөн тартып 30 күндүн ичинде сатып алууга милдеттүү.
71-статья. Мүлктүн рыноктук баасын аныктоо
Ушул Мыйзамда жана коомдун уставында каралган учурларда коом мүлктүн рыноктук баасын аныктоого милдеттүү.
VIII Глава
Ири бүтүмдөр
72-статья. Коом тарабынан мүлктүн сатып алынышы же ээликтен ажыратылышы менен байланышкан ири бүтүмдөр
(КР 2004-жылдын 13-августундагы N 128 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
73-статья. Коом тарабынан ири бүтүмдөрдү жасоо
Коомдун уставы менен акционерлердин жалпы чогулушунда коомдун активдеринин баланстык наркынын 50 пайызынан азыраак нарктагы бүтүм жөнүндө чечим алынышы белгилениши мүмкүн.
(КР 2004-жылдын 13-августундагы N 128 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
74-статья. Коомдун жөнөкөй акцияларынын 50 жана андан ашык пайызын сатып алуу
IX Глава
Коомдун бүтүм жасоого кызыкдар болушу
75-статья. Кызмат адамдарынын жана алардын биригишкен жактарынын коом тарабынан бүтүм жасоого кызыкдарлыгы
Коом тарабынан бүтүм жасоого кызыкдар адамдар катары өзүнүн биригишкен адамы (адамдары) менен бирдикте коомдун добуш берүүчү акцияларынын 20 же андан ашык пайызына ээ болгон коомдун кызмат адамдары, акционер (акционерлер) таанылат, эгерде алар жана (же) алардын жакын туугандары жана (же) алардын аффилирленген адамдары:
- мындай бүтүмдүн тарабы болуп саналышса же ага өкүл же ортомчу катары катышса;
- бүтүмдүн тарабы болуп саналган же ага өкүл же ортомчу катары катышкан юридикалык жактын добуш берүүчү акцияларынын (үлүштөрүнүн, пайларынын) 20 же андан ашык пайыздарына ээ болушса;
- бүтүмдүн тарабы болуп эсептелген же ага өкүл же ортомчу катары катышкан юридикалык жактын кызмат адамдары болуп саналышса.
(КР 2008-жылдын 2-июнундагы N 110 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
76-статья. Коом тарабынан бүтүм жасалышына кызыкдарлык жөнүндө маалымат
Ушул Мыйзамдын 75-статьясында аталган адамдар коомдун директорлор кеңешине, коомдун текшерүү комиссиясына (текшерүүчүсүнө) жана коомдун аудиторуна төмөндөгүдөй маалыматтарды жеткирүүгө тийиш:
- өздөрү жеке же биригишкен адам (адамдар) менен бирдикте коомдун добуш берүүчү акцияларынын (үлүштөрүнүн, пайларынын) 20 же андан ашыгыраак пайыздарына ээ болгон юридикалык жактар жөнүндө;
- башкаруу органдарында кызмат орундарын ээлеген юридикалык жактар жөнүндө;
- кызыкдар адамдар катары тааныла турган коом менен болжолдонуп жаткан бүтүмдөрдү (болгон кызыкчылыктын мүнөзүнө жана деңгээлине тийиш болгон бүтүмдүн шарттары жана мүнөзү жөнүндө, бардык олуттуу фактылар жөнүндө) жасоо жөнүндө.
Ачык коом ушул Мыйзамдын 75-статьясында көрсөтүлгөн адамдардын
кызыкчылыгы бар бүтүмдү алардын түзүшү жөнүндөгү маалыматты мындай бүтүм түзүлгөн күндөн тартып 5 күндүн ичинде жалпыга маалымдоо каражаттарында жарыялоо аркылуу ачышы, ошондой эле баалуу кагаздар рыногун жөнгө салуу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик органга бүтүм жөнүндө (болгон кызыкчылыктын мүнөзүнө жана деңгээлине тийиш болгон бүтүмдүн шарттары жана мүнөзү жөнүндө, бардык олуттуу фактылар жөнүндө) маалыматты камтыган билдирүү жибериши керек.
Ушул Мыйзамдын 75-статьясында көрсөтүлгөн адамдардын кызыкчылыгы бар бүтүмдүн шарттары жана мүнөзү жөнүндө маалымат, анын ичинде болгон кызыкчылыктын мүнөзүнө жана деңгээлине тийиш болгон бардык олуттуу фактыларды ачуу Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык коом тарабынан түзүлүүчү коомдун кварталдык, жылдык отчетторуна кошулушу керек.
Коом каалаган акционердин талабы боюнча ушул Мыйзамдын 75-статьясында көрсөтүлгөн адамдардын кызыкчылыгы бар бүтүм жөнүндө толук маалыматты берүүгө милдеттүү.
(КР 2008-жылдын 2-июнундагы N 110 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
77-статья. Анын жасалышына кызыкчылыгы болгон бүтүм түзүү тартибине карата талаптар
- ээликтен чыгарылган мүлк же көрсөтүлүүчү кызматтар үчүн коом ачган нарк аталган мүлктүн же кызматтардын ушул Мыйзамдын 71-статьясына ылайык аныкталган рыноктук баадан төмөн эмес, же болбосо мүлктү же кызматтарды сатып алуунун наркы ушул Мыйзамдын 71-статьясына ылайык аныкталган ушул мүлктүн же кызматтардын рыноктук баасынан жогору эмес;
- ушул бүтүм боюнча коомдун аудиторунун корутундусу болгон учурда.
- бүтүм коомдун башка тарап менен ушул Мыйзамдын 75-статьясына ылайык таламдаш жак ушундай деп таанылган учурга чейин, кадимкидей эле чарбалык иш-аракетти жүзөгө ашыруу процессинде жасалса (акционерлердин кезектеги жалпы чогулушу өткөрүлө турган күнгө чейин мындай чечим талап кылынбайт).
(КР 2008-жылдын 2-июнундагы N 110 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
78-статья. Бүтүм жасоого кызыкдар болгондо ага карата талаптарды сактабоонун кесепеттери
(КР 2008-жылдын 2-июнундагы N 110 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
X Глава
Коомдогу эсеп жана отчеттуулук, анын документтери. Коом жөнүндө маалымат
79-статья. Коомдун бухгалтердик эсеби жана финансы отчеттуулугу
80-статья. Коомдун документтерин сактоо
Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык коом өзүнүн бардык документтерин сактоого милдеттүү.
81-статья. Коомдун маалымат бериши
(КР 2012-жылдын 13-апрелиндеги N 39 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
82-статья. Коом тарабынан акционерлерге маалыматтын берилиши
- коомдун уюмдаштыруу документтерин, коомдун уюмдаштыруу документтерине киргизилген өзгөртүүлөрдү жана толуктоолорду;
- коомдун мамлекеттик каттоодон (кайра каттоодон) өткөрүлгөнү тууралу күбөлүктү;
- коомдун баалуу кагаздарынын чыгарылышын мамлекеттик каттоодон өткөргөндүгү тууралу күбөлүктү;
- коомдун ички документтерин;
- мамлекеттик органдарга берилүүчү жылдык, кварталдык, дагы башка отчетторду;
- коомдун баалуу кагаздарынын эмиссияларынын проспекттерин;
- коомдун акционерлеринин жалпы чогулуштарынын, коомдун директорлор кеңешинин жыйналыштарынын, коомдун текшерүү комиссиясынын (текшерүүчүсүнүн) протоколдорун;
- акционерлерге тиешелүү болгон акциялардын санын жана категориясын көрсөтүү менен коомдун биригишкен адамдарынын тизмелерин;
- коомдун текшерүү комиссиясынын (текшерүүчүсүнүн) коомдун аудиторунун, мамлекеттик финансы контролунун корутундуларын;
- Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актылары, коомдун уставы, коомдун ички документтери, акционерлердин жалпы чогулушунун, коомдун директорлор кеңешинин чечимдери караштырган дагы башка документтерди;
- коомдун финансылык-чарбалык ишкердигиндеги олуттуу фактыларга тиешелүү, анын ичинде ири бүтүмдөр жана ушул Мыйзамдын 75-статьясында көрсөтүлгөн адамдардын кызыкчылыгы бар бүтүмдөр жөнүндө материалдарга.
(КР 2008-жылдын 2-июнундагы N 110 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
83-статья. Коом тарабынан маалыматтардын милдеттүү түрдө жарыяланышы
- Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актыларында белгиленген учурларда коомдун акцияларын эмиссиялоо проспекти менен кудуреттүү инвесторлордун таанышып чыгуусунун тартиби жана жери жөнүндө маалыматты;
- ушул Мыйзамда белгиленген тартипте коомдун акционерлеринин жалпы чогулушун өткөрүү жөнүндө билдирүүнү;
- Кыргыз Республикасынын мыйзамдары менен аныкталуучу дагы башка маалыматтарды.
(КР 2012-жылдын 13-апрелиндеги N 39 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
84-статья. Коомдун биригишкен жактары жөнүндө маалымат
XI Глава
Корутунду жоболор
85-статья. Ушул Мыйзамдын күчүнө кирүү тартиби
"Эркин Тоо" газетасынын 2003-жылдын 8-апрелинде N 25 жарыяланды
Ушул Мыйзам жарыяланган учурдан тартып акционердик коомдор 1 жыл ичинде коомдордун уставдарын ушул Мыйзамга ылайык келтирсин.
- "Чарбалык шериктештиктер жана коомдор жөнүндө" Кыргыз Республикасынын 1996-жылдын 15-ноябрындагы N 60 Мыйзамынын 2 бөлүгүнүн 4-главасынын 52-79-статьялары;
- "Кыргыз Республикасынын айрым мыйзам актыларына өзгөртүүлөр жана толуктоолор киргизүү жөнүндө" Кыргыз Республикасынын 1998-жылдын 2-декабрындагы N 148 Мыйзамынын 2-статьясынын 6-11-пункттары;
- "Кыргыз Республикасынын айрым мыйзам актыларына өзгөртүүлөр жана толуктоолор киргизүү жөнүндө" Кыргыз Республикасынын 1999-жылдын 27-ноябрындагы N 131 Мыйзамынын 6-статьясынын 2-6-пункттары.
- өзүнүн чечимдерин ушул Мыйзамга ылайык келтирсин;
- ушул Мыйзам менен Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн компетенциясына тиешелүү болгон маселелер боюнча керектүү ченемдик актыларды кабыл алсын.
- Кыргыз Республикасынын мыйзамдарын ушул Мыйзамга ылайык келтирүү боюнча Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешине сунуш киргизсин.
Кыргыз Республикасынын Президенти |
|
А.Акаев |
|
|
|
2003-жылдын 28-январында |
|
Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин Мыйзам чыгаруу жыйыны тарабынан кабыл алынган |
Подробнее:
КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН МЫЙ3АМЫ
Бишкек шаары, 2002-жылдын 21-январы N 7
Токтогул гидроэлектр станцияларынын каскадынын жана улуттук жогорку вольттуу электр берүү линияларынын өзгөчө статусу жөнүндө
(КР 2007-жылдын 30-июлундагы N 100 Мыйзамынын, 2008-жылдын 23-майындагы N 95 Мыйзамынын редакцияларына ылайык)
Токтогул гидроэлектр станцияларынын каскады жана улуттук жогорку вольттуу электр берүү линиялары (мындан ары - жогорку вольттуу электр берүү линиялары) Кыргыз Республикасы үчүн стратегиялык олуттуу мааниге ээ. Ушул Мыйзам Токтогул гидроэлектр станцияларынын каскадынын жана жогорку вольттуу электр берүү линияларынын базасында түзүлгөн акционердик коомдордун өзгөчө статусу болгондо иштөөнүн укуктук жана уюштуруучулук негиздерин аныктайт.
1-статья. Токтогул гидроэлектр станцияларынын каскадынын жана улуттук жогорку вольттуу электр берүү линияларынын өзгөчө статусу жөнүндө Кыргыз Республикасынын мыйзамдары
Токтогул гидроэлектр станцияларынын каскадынын жана улуттук жогорку вольтуу электр берүү линияларынын өзгөчө статусу жөнүндө Кыргыз Республикасынын мыйзамдары Кыргыз Республикасынын Конституциясына, ушул Мыйзамга, Кыргыз Республикасынын Граждандык кодексине, "Энергетика жөнүндө", "Электр энергетикасы жөнүндө", "Энергияны үнөмдөө жөнүндө", "Чарбалык шериктиктер жана коомдор жөнүндө" Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына негизденет.
2-статья. Токтогул гидроэлектр станцияларынын каскадынын базасында түзүлгөн акционердик коом
Токтогул гидроэлектр станцияларынын каскадынын, Ат-Башы ГЭСинин, курулуп жаткан ГЭСтер ишканасынын, Бишкек шаарынын ЖЭБсынын жана Ош шаарынын ЖЭБсынын базасында акциялардын 93,72 пайыз өлчөмүн мамлекеттик менчикте кармоо менен "Электр станциялары" акционердик коому түзүлөт.
Акциялардын мамлекетке таандык болгон 93,72 пайыз өлчөмүндөгү үлүшү сатылышы, күрөөгө коюлушу, Кыргыз Республикасынын тышкы карыздарын тындыруунун эсебине алмаштырылышы, кимге гана болбосун ишенимдүү башкарууга өткөрүлүп берилиши, ошондой эле жаңы акцияларды чыгаруу Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин макулдугусуз жүзөгө ашырылышы мүмкүн эмес. Бул акционердик коомдун мүлкү, курулуп жаткан ГЭСтердин ишканаларынын курамына кирген, 1 жана 2-Камбарата ГЭС, Бишкек шаарынын ЖЭБунун бүтпөгөн курулуштарын кошпогондо, ошондой эле электр энергиясын иштеп чыгууга жана берүүгө тикелей катышпаган же эскиргендигине же техникалык авариянын жана табигый кырсыктардын натыйжасында жараксыз болуп калган мүлк кыйыр түрдө ажыратууну кошуп алганда, ар кандай ээликтен ажыратылууга тийиш эмес.
1 жана 2-Камбарата гидроэлектростанцияларын куруу жана пайдалануу Кыргыз Республикасынын өзүнчө мыйзамы менен аныкталат.
Бишкек шаарындагы ЖЭБнын ажыратылышы мүмкүн. Мында Бишкек шаарынын ЖЭБсын ажыратуудан кийин электр жана жылуулук энергиясына тарифтер ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын чечими менен белгиленет.
(КР 2007-жылдын 30-июлундагы N 100 Мыйзамынын, 2008-жылдын 23-майындагы N 95 Мыйзамынын редакцияларына ылайык)
3-статья. Жогорку вольттуу электр берүү линияларынын базасында түзүлгөн акционердик коом
Бардык кичи станциялары менен чыңалуусу 110 кВ жана андан жогору болгон жогорку вольттуу электр берүү линияларынын базасында акционердик коом "Кыргызстандын Улуттук электр тармагы" акциялардын 93,72 пайыз өлчөмүн мамлекеттин менчигинде кармоо менен түзүлөт.
Акциялардын мамлекетке таандык болгон 93,72 пайыз өлчөмүндөгү үлүшү сатылышы, күрөөгө коюлушу, Кыргыз Республикасынын тышкы карыздарын тындыруунун эсебине алмаштырылышы, кимге гана болбосун ишенимдүү башкарууга өткөрүлүп берилиши, ошондой эле жаңы акцияларды чыгаруу Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин макулдугусуз жүзөгө ашырылышы мүмкүн эмес. Бул акционердик коомдун мүлкү, кыйыр түрдө ажыратууну кошуп алганда, электр энергиясын берүү процессине тикелей катышпаган же эскиргендигинин же техникалык авариянын жана табигый кырсыктардын натыйжасында жараксыз болуп калган мүлктү кошпогондо, ар кандай ээликтен ажыратылууга тийиш эмес.
(КР 2008-жылдын 23-майындагы N 95 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
4-статья. Ушул Мыйзамдын артыкчылыгы
Токтогул гидроэлектр станцияларынын каскадынын жана жогорку вольттуу электр берүү линияларынын базасында түзүлгөн акционердик коомдорго карата алганда акционердик коомдор жөнүндө Кыргыз Республикасынын мыйзамдарынын ушул Мыйзамга карама-каршы келбеген бөлүгү колдонулат.
5-статья. Токтогул гидроэлектр станцияларынын каскадынын жана жогорку вольттуу электр берүү линияларынын базасында түзүлгөн акционердик коомдорго карата мамлекеттик саясаттын негизги принциптери
Токтогул гидроэлектр станцияларынын каскадынын жана жогорку вольттуу электр берүү линияларынын базасында түзүлгөн акционердик коомдорго карата мамлекеттик саясаттын негизги принциптери:
- Токтогул гидроэлектр станцияларынын каскадынын жана жогорку вольттуу электр берүү линияларынын дареметин туруктуу өнүктүрүү жана натыйжалуу пайдалануунун артыкчылыгы;
- Токтогул гидроэлектр станцияларынын каскадын жана жогорку вольттуу электр берүү линияларын пайдалануунун социалдык, энергия жана жаратылыш коргоого багытталгандыгы;
- Токтогул гидроэлектр станцияларынын каскадынын жана жогорку вольттуу электр берүү линияларынын базасында түзүлгөн акционердик коомдорго мамлекеттик уюштуруучулук-укуктук колдоо көрсөтүү жана мамлекеттик экономикалык дем берүү болуп эсептелет.
6-статья. Ушул Мыйзамдын жоболорун бузгандык үчүн жоопкерчилик
Ушул Мыйзамдын жоболорун бузууда күнөөлүү болгон адамдар Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык жоопкерчилик тартат.
7-статья. Ушул Мыйзамдын күчүнө кириши
Ушул Мыйзам расмий түрдө жарыяланган күндөн тартып күчүнө кирет.
Кыргыз Республикасынын Өкмөтү үч айлык мөөнөттө:
- өзүнүн нормативдик укуктук актыларын жана чечимдерин ушул Мыйзамга ылайык келтирсин;
- Кыргыз Республикасынын нормативдик укуктук актыларын ушул Мыйзамга ылайык келтирүү жөнүндө сунуштарды даярдасын жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин кароосуна берсин.
Кыргыз Республикасынын Президенти |
|
А. Акаев |
|
|
|
2001-жылдын 28-декабрында |
|
Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин Мыйзам чыгаруу жыйыны тарабынан кабыл алынган |
Подробнее:
КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН МЫЙЗАМЫ
Бишкек шаары, 1998-жылдын 7-июлу N 88
Энергияны үнөмдөө жөнүндө
(КР 2008-жылдын 24-декабрындагы N 269, 2013-жылдын 15-июнундагы N 96, 2013-жылдын 30-июлундагы N 175, 2014-жылдын 18-июлундагы N 144, 2016-жылдын 6-июлундагы N 99 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
I бөлүм
Жалпы жоболор
Ушул Мыйзам энергияны пайдалануунун натыйжалуулугун жогорулатуу жагындагы мамлекеттик саясатты жүзөгө ашыруунун укуктук ченемдерин, ошондой эле бул саясатты ишке ашыруунун институттук, экономикалык жана маалыматтык жол-жоболорун түзүүнүн жана иштетүүнүн укуктук ченемдерин белгилейт.
1-статья. Ушул Мыйзамдын максаттары
Ушул Мыйзамдын максаттары - отун-энергетика ресурстарын казып алууда, өндүрүүдө, кайра иштетүүдө, берүүдө (ташууда), сактоодо, бөлүштүрүүдө, керектөөдө (кайра өзгөртүүдө) пайдалануунун натыйжалуулугун жогорулатуу үчүн шарттар түзүү, чарбакер субъекттердин ортосундагы, ошондой эле мамлекет менен юридикалык жана жеке жактардын ортосундагы энергия үнөмдөө жагындагы мамилелерин жөнгө салуунун эсебинен отун-энергетика ресурстарын керектөөчүлөрдүн жана өндүрүүчүлөрдүн кызыкчылыктарын коргоо болуп эсептелет.
2-статья. Терминдердин аныктамалары
Ушул Мыйзамда саналып өткөн терминдер төмөндөгүдөй маанилерге ээ:
энергияны керектөөнүн натыйжалуулугун жогорулатуу - продукциянын сапатын жана чыгарылган санын төмөндөтпөстөн, продукциянын (товарлардын же кызмат көрсөтүүлөрдүн) бирдигин сактоого, бул продукция үчүн зарыл болгон энергиянын санын кыскартууга багытталган иш;
энергияны үнөмдөө - энергетикалык ресурстарды натыйжалуу пайдаланууга, энергияны өндүрүүдө, кайра түзүүдө, ташып барууда жана керектөөдө коромжулукту азайтууга багытталган жана чарбалык жүгүртүүгө энергиянын кайталанма булактары тартылган укуктук; уюштуруучулук, илимий, өндүрүштүк, техникалык жана экономикалык чараларды жүзөгө ашыруу;
мамлекеттин энергияны үнөмдөө саясаты - энергияны үнөмдөө жагындагы ишти укуктук, уюштуруучулук жана финансылык-экономикалык жактан жөнгө салуу;
энергетикалык ресурс - азыркы кезде пайдаланылып жаткан же келечекте пайдаланылышы мүмкүн болгон энергияны камтыган нерсе;
энергетикалык паспорт - менчигинин түрүнө карабай ишканалардын энергетикалык чарбасынын ченемдик жана фактылай абалын чагылдыруучу техникалык документ;
энергетикалык калдык ресурс - негизги өндүрүштүн көмөкчү продуктусу түрүндө алынуучу же ушундай продукт болуп эсептелүүчү энергетикалык ресурс;
энергетикалык ресурстарды натыйжалуу пайдалануу - техника менен технологиялардын учурдагы өнүгүү деңгээлинде жана курчап турган чөйрөнү коргоого коюлуучу талаптарды сактоодо энергетикалык ресурстарды пайдалануунун кайтарымдуу натыйжалуулугуна жетишүү;
энергиянын натыйжалуулугунун көрсөткүчү - ар кандай продукция үчүн мамлекеттик стандарттар, ар кандай ченемдик укуктук актылар, колдонулуучу жабдуулар үчүн технологиялык регламенттер жана паспорттук сын-сыпаттар тарабынан белгиленген энергетикалык ресурстарды керектөөнүн же жумшоонун абсолюттук же салыштырма чен-өлчөмү;
энергетикалык ресурстардын өндүрүмсүз чыгымы - мамлекеттик стандарттар тарабынан белгиленген талаптарды сактабоо, ошондой эле башка ченемдик актыларда, колдонулган жабдуулар үчүн технологиялык регламенттерде паспорттук сын-сыпаттарда белгиленген талаптарды бузуу менен шартталган энергетикалык ресурстардын чыгымы;
энергетикалык ресурстардын коромжулугу - энергетикалык ресурстардын жалпы жана алымдуу пайдаланылган санынын ортосундагы айырма;
энергиянын кайталанма булактары - күндүн, шамалдын, суунун, жердин жылуулугунун, суу агымдарынын табигый кыймылынын энергиясы;
отундун альтернативалуу түрлөрү - колдонулушу кыйла кымбат же таңсык энергетикалык ресурстарды керектөөнү алмаштыруучу отундун түрлөрү (кысылган жана суюлтулган газ, биогаз, генератордук газ, биомассаны кайра иштетүүдөн алынган продуктулар жана башкалар);
энергияны үнөмдөөчү технологиялар, жабдуу жана материалдар - жетишкен деңгээлге салыштырмалуу отун-энергетикалык ресурстарды пайдалануунун натыйжалуулугун жогорулатууга мүмкүндүк берүүчү технологиялар, жабдуу жана материалдар;
энергияны үнөмдөө тармагындагы субъекттер - Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте энергетикалык ресурстарды, отун-энергетикалык ресурстардын бардык түрлөрүн пайдалануу боюнча натыйжалуулугун жана сарамжалдуугун жогорулатууга багытталган ишти жүзөгө ашыруучу, жана казып алуу, кайра иштетүү, ташып баруу, өндүрүү, сактоо менен байланышкан ишти жүзөгө ашыруучу юридикалык жана жеке жактар.
(КР 2008-жылдын 24-декабрындагы N 269 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
3-статья. Кыргыз Республикасынын энергияны үнөмдөө тууралу мыйзамдары
Кыргыз Республикасынын энергияны үнөмдөө тууралу мыйзамдары ушул Мыйзамдан, башка мыйзамдардан жана аларга ылайык кабыл алынуучу ченемдик-укуктук актылардан, ошондой эле Кыргыз Республикасы катышуучусу болуп саналган, мыйзам тарабынан белгиленген тартипте күчүнө кирген эл аралык келишимдерден турат.
(КР 2008-жылдын 24-декабрындагы N 269 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
4-статья. Ушул Мыйзам колдонулуучу тармак
Энергияны үнөмдөө тармагында мамлекеттик жөнгө салуунун объектиси болуп иш жүрүмүндө келип чыккан мамилелер саналат, алар төмөнкүлөргө багытталган:
- энергетикалык ресурстарды казып алууга, өндүрүүгө, кайра иштетүүгө, ташып барууга, сактоого жана керектөөдө аларды натыйжалуу пайдаланууга;
- энергетикалык ресурстарды натыйжалуу пайдаланылышына мамлекеттик көзөмөлдү жүзөгө ашырууга;
- энергетикалык ресурстардын алда канча кымбат жана тартыш түрлөрүн алмаштырууга жөндөмдүү отундун теңтайлаш түрлөрүн казып алууну жана өндүрүүнү өнүктүрүүгө;
- энергонатыйжалуу технологияларды, отун-энергия керектөөчү жана диагностикалык жабдууларды, конструкциялык жана изоляциялык материалдарды, энергетикалык ресурстардын чыгымдалышын эсепке алуунун жана алардын пайдаланылышын көзөмөлдөө үчүн приборлорду, энергиянын керектелишин автоматташтырылган башкаруу тутумдарын түзүүгө жана пайдаланууга;
- берилген жана керектелген энергетикалык ресурстарды эсепке алуу бөлүгүндө өлчөөнүн тактыгын, шексиздигин жана бирдиктүүлүгүн камсыз кылууга;
- энергияны үнөмдөө боюнча, энергиянын жаңы булактары менен отун түрлөрүн, өлчөө каражаттарын пайдалануу боюнча маалыматтык камсыз кылууга жана энергетикалык ресурстардын чыгымдарын жөнгө салууга жана контролдоого;
- энергияны үнөмдөө объекттерин техникалык ченемдөөнү жана метрологиялык камсыз кылууну жүзөгө ашырууга.
(КР 2008-жылдын 24-декабрындагы N 269, 2013-жылдын 30-июлундагы N 175 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
II бөлүм
Энергияны үнөмдөө ишин мамлекеттик башкаруунун негиздери
5-статья. Энергияны натыйжалуу пайдалануу жагындагы мамлекеттик саясаттын негизги принциптери
Энергияны үнөмдөө боюнча мамлекеттик саясат:
энергетикалык ресурстарды керектөөчүлөрдүн, жабдып туруучулардын жана өндүрүүчүлөрдүн кызыкчылыктарын айкалыштыруунун негизинде, анын ичинде өндүрүшкө дем берүүнүн жана , энергетикалык ресурстарды пайдалануунун натыйжалуулугун жогорулатуучу техникаларды жана технологияларды, энергетикалык ресурстарды чыгымдалышын эсептөөчү жана контролдоочу приборлорду колдонуунун жардамы менен юридикалык жана жеке жактардын энергия үнөмдөөгө кызыкдарлыгынын экономикалык жана укуктук шарттарын түзүү;
энергияны үнөмдөөчү мамлекеттик долбоорлорду жана программаларды иштеп чыгуу жана ишке ашыруу жана энергиянын кайталанма булактарын, отундун альтернативалуу түрлөрүн жана энергетикалык калдык ресурстарды, ошондой эле отунэнергетикалык ресурстардын пайдалануу жүрүмүндө калктын ден соолугун жана айлана-чөйрөнүн коопсуздугун камсыз кыла турган мамлекеттик долбоорлорду жана программаларды пайдалануу;
энергетикалык жактан өтө натыйжалуу көргөзмөлүү долбоорлорду ишке ашыруу;
энергияны үнөмдөө жагындагы иштин экономикалык, маалыматтык, билим берүүчү жана башка багыттарын ишке ашыруу;
энергетикалык ресурстардын өндүрүлүшүн жана чыгымдалышын эсептөө боюнча ар кандай түрдөгү бирдиктүү программаларды түзүү жана пайдалануу;
энергетикалык ресурстарды пайдалануунун натыйжалуулугун жогорулатуу жагында эл аралык кызматташуу аркылуу камсыз кылынат.
(КР 2008-жылдын 24-декабрындагы N 269 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
6-статья. Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн энергияны үнөмдөө боюнча мамлекеттик саясатты жүзөгө ашыруудагы ыйгарым укуктары
Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн энергияны үнөмдөө чөйрөсүндөгү ыйгарым укуктары төмөнкүлөрдү камтыйт:
- энергияны үнөмдөө жагындагы бирдиктүү мамлекеттик саясатты жүргүзүүнү;
- энергияны үнөмдөө чөйрөсүндөгү саясатты иштеп чыгуу боюнча, ошондой эле көзөмөлдөө жана контролдоо боюнча энергияны үнөмдөөнүн мамлекеттик тутумунун жана ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдардын түзүмдөрүн аныктоону;
- "Энергетика жөнүндө" Кыргыз Республикасынын Мыйзамына жана башка кабыл алынган ченемдик укуктук актыларга ылайык Улуттук энергетикалык программаны ишке ашырууга контролду жүзөгө ашырууну;
- компетенциясынын чектеринде энергияны үнөмдөө чөйрөсүндөгү ченемдик укуктук актыларды кабыл алууну;
- энергияны үнөмдөөнүн региондук жана тармактык программаларын бекитүүнү.
(КР 2013-жылдын 15-июнундагы N 96 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
6-1-статья. Ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдардын ыйгарым укуктары
Энергияны үнөмдөө чөйрөсүндөгү саясатты иштеп чыгуу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын ыйгарым укуктары төмөнкүлөрдү камтыйт:
- отунду жана энергияны пайдалануунун натыйжалуулугун жогорулатуу максаттарында инвестицияларды тартуу үчүн зарыл шарттарды түзүүнү;
- энергияны үнөмдөө боюнча илимий изилдөө жана тажрыйбалык-конструктордук иштерди координациялоону;
- ушул жагындагы энергиянын натыйжалуу техникасын жана продукциясын, алдыңкы технологияны, башкаруу ыкмаларын жана илимий изилдөөлөрдү ишке киргизүүнү, энергиянын калдык ресурстарын жана таштандыларды утилдештирүүнү, ошондой эле күндүн, шамалдын, суунун энергиясын жана энергиянын башка булактарын пайдалануучу технологияларды киргизүү боюнча долбоорлордун жүзөгө ашырылышына көмөк көрсөтүүнү;
- өнөр жайлык базаны өнүктүрүүгө жана энергияны эсептөө, контролдоо жана башкаруу приборлорунун, энергиялык жактан натыйжалуу жана экологиялык жактан коопсуз энергетикалык орнотмолорду, курулуш материалдарын жана буюмдарды чыгарууга көмөк көрсөтүүнү;
- энергияны үнөмдөө чөйрөсүндөгү ченемдик укуктук актылардын долбоорлорун иштеп чыгууну;
- кийин Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнө бекитүүгө сунуш кылуу менен энергияны үнөмдөөнүн региондук жана тармактык программаларын иштеп чыгууну координациялоону;
- энергияны үнөмдөөнүн ченемдик-укуктук, усулдук жана экономикалык механизмдерин иштеп чыгууну жана кайта жаңылануучу энергетикалык ресурстарды пайдаланууга түрткү берүүнү;
- энергияны үнөмдөө жагында илимий изилдөөлөрдү уюштурууну;
- эл аралык кызматташууга катышууну.
Энергияны үнөмдөө чөйрөсүндөгү көзөмөлдөө жана контролдоо боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын ыйгарым укуктары төмөнкүлөрдү камтыйт:
- отун-энергетикалык ресурстарды натыйжалуу пайдалануу үчүн техникалык көзөмөлдү уюштурууну жана жүзөгө ашырууну;
- электр жана жылуулук энергиясын өндүрүүчүлөрдүн энергия менен жабдуучу уюмдардын тармагына кирүүсүн камсыз кылуу жана тармактардын иш режиминин зарыл болгон техникалык жана башка ченемдерин сактоо боюнча иш-чараларды жүзөгө ашырууну.
(КР 2013-жылдын 15-июнундагы N 96 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
7-статья. Жергиликтүү мамлекеттик администрациялардын жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын энергияны үнөмдөө жагындагы ыйгарым укуктары
Жергиликтүү мамлекеттик администрациялар өз компетенцияларынын алкактарында, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары берилген мамлекеттик ыйгарым укуктарга ылайык:
- тиешелүү администрациялык-аймактык бирдиктин чектеринде энергияны үнөмдөөнүн региондук жана тармактык программаларын ишке ашырат;
- энергияны үнөмдөө жагында илимий изилдөөлөрдү уюштурат;
- алардын аймагында жайгашкан жеке жана юридикалык жактардын энергияны үнөмдөө программаларын аткаруу боюнча иштерин координациялайт.
Жергиликтүү мамлекеттик администрациялар жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары өздөрүнүн ыйгарым укуктарынын алкактарында алардын тескөөсүндө турган имараттарда энергияны пайдалануунун, ошондой эле энергияны өтө натыйжалуу керектөөчү приборлорду жана жабдууларды пайдалануунун эсебинен үнөмдүү режимди камсыз кылуу үчүн жооп беришет.
(КР 2016-жылдын 6-июлундагы N 99 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
8-статья. Отундун жана энергиянын натыйжалуу пайдаланылышына мамлекеттик контроль жана көзөмөл
Отундун жана энергиянын натыйжалуу пайдаланылышына мамлекеттик контролду жана көзөмөлдү энергияны үнөмдөө чөйрөсүндө көзөмөлдөө жана контролдоо боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган ишке ашырат.
Мамлекеттик контролдун жана көзөмөлдүн объектиси Кыргыз Республикасынын аймагында жайгашкан, отунду жана энергияны алуу, кайра иштетүү, өзгөртүү, ташуу, сактоо, эсепке алуу жана пайдалануу жагындагы бардык уюмдарды камтыган энергетикалык чарба болуп эсептелет.
Энергиянын үнөмдөө жагында мамлекеттик контролду жана көзөмөлдү жүзөгө ашыруу Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык ишке ашырылат.
Кыргыз Республикасынын жергиликтүү мамлекеттик органдарынын жана республикада отундун жана энергиянын, отун - энергетикалык ресурстардын натыйжалуу пайдаланылышына контролду жана көзөмөлдү ишке ашыруучу энергияны үнөмдөө чөйрөсүндө көзөмөлдөө жана контролдоо боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын өз ара мамилелери Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына жана башка ченемдик актыларына ылайык жүзөгө ашырылат.
Жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары жана жергиликтүү мамлекеттик администрациялар энергияны үнөмдөө чөйрөсүндө көзөмөлдөө жана контролдоо боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан ушул Мыйзам жана Кыргыз Республикасынын башка ченемдик укуктук актыларында аныкталган ыйгарым укуктарын аткарылышы үчүн керектүү шарттарды түзүшөт.
(КР 2008-жылдын 24-декабрындагы N 269, 2013-жылдын 15-июнундагы N 96 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
9-статья. Энергетикалык иликтөөлөр
Энергетикалык паспортун жазып-каттап, уюмдарды энергетикалык жактан иликтөө, отундун жана энергиянын натыйжалуу пайдаланылышына баа берүү жана керектөөчүлөрдүн отун менен энергияга кеткен чыгымын азайтуу максатында жүргүзүлөт.
Уюмдарды энергетикалык жактан иликтөөлөр милдеттүү түрдө жүргүзүлөт, алардын тартиби жана мезгилдүүлүгү Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан бекитилген Жобого ылайык белгиленет жана энергияны үдөмдөө чөйрөсүндө көзөмөлдөө жана контролдоо боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан тарабынан ишке ашырылат.
(КР 2013-жылдын 15-июнундагы N 96 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
10-статья. Энергетикалык экспертиза
Мамлекеттик экспертиза энергияны натыйжалуу пайдаланууну ачык көрсөтүү, энергиянын эсебин алууну жана отун-энергетикалык комплексинин энергетикалык жабдууларынын коопсуздугун уюштуруу максатында жүргүзүлөт.
Энергетикалык натыйжалуулуктун мамлекеттик экспертизасынын негизги милдеттери долбоордук чечимдердин стандартташтыруу боюнча ченемдик документтердин жана энергиянын натыйжалуулугу боюнча башка ченемдик укуктук актылардын талаптарына туура келүүсүнө баа берүү, ошондой эле энергияны үнөмдөө боюнча каралган чаралардын жетиштүүлүгүн жана негиздүүлүгүн аныктоо болуп саналат.
Энергетикалык натыйжалуулуктун мамлекеттик экспертизасына төмөнкүлөр жатат:
- экономиканын тармактарын өнүктүрүү программаларынын долбоорлору, администрациялык аймактык бирдиктерди жана калктуу конуштарды энергия менен жабдуунун схемасы;
- жаңы курулуштарга жана иштеп жаткан ишканаларды, имараттарды, курулмаларды кеңейтүүгө (кайра жаңыртып курууга, техникалык кайра жабдууга, модернизациялоого) техникалык-экономикалык негиздөөнүн жана долбоорлоо - пландоочу документациялардын энерготехнологиялык бөлүгү.
Энергетикалык натыйжалуулуктун мамлекеттик экспертизасын жүргүзүү тартиби Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан белгиленет.
(КР 2008-жылдын 24-декабрындагы N 269 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
11-статья. Отундун жана энергиянын эсеби
Алынуучу, чыгарылуучу, кайра иштетилүүчү, ташылуучу, сакталуучу жана керектелүүчү энергетикалык ресурстардын бардык көлөмү Кыргыз Республикасынын Өкмөтү аныктаган тартипке ылайык милдеттүү түрдө эсепке алынат.
Керектелүүчү энергетикалык ресурстардын эсебин алуу Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан кабыл алынган ченемдик укуктук актыларына ылайык жүзөгө ашырылат.
Энергетикалык ресурстарды өндүрүү жана керектөө жөнүндө маалыматтардын аныктыгы үчүн жоопкерчилик уюмдардын жетекчилерине жүктөлөт.
Энергетикалык ресурстардын керектелишинин чен-өлчөмүнө жана структурасына жана алардын натыйжалуу пайдаланылышына мамлекеттик статистикалык көзөмөлдү Кыргыз Республикасынын мыйзамдары аныктаган тартипте статистика боюнча аткаруу бийлигинин ыйгарым укуктуу органы уюштурат жана жүргүзөт.
Энергияны үнөмдөө чөйрөсүндө көзөмөлдөө жана контролдоо боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган мамлекеттик статистикалык отчет берүүнүн үлгүсүн иштеп чыгат жана мамлекеттик статистика тармагындагы компетенттүү органдар менен макулдашуу боюнча отун-энергетикалык ресурстарды өндүрүүнүн жана керектөөнүн көлөмү менен номенклатурасы жана менчигинин түрүнө карабастан ишканалар менен уюмдар үчүн аларды пайдалануунун натыйжалуулугунун көрсөткүчтөрү тууралуу мамлекеттик статистикалык отчет берүүнү киргизүүнү камсыз кылат.
(КР 2008-жылдын 24-декабрындагы N 269, 2013-жылдын 15-июнундагы N 96, 2013-жылдын 30-июлундагы N 175 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
III бөлүм
Энергияны үнөмдөө жагындагы стандартташтыруу
12-статья. Стандартташтыруу
Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан кабыл алынган жана энергияны керектөөчү продукция маселелерин жөнгө салуучу ченемдик укуктук актыларга Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте анын энергиялык жактан натыйжалуулугунун көрсөткүчтөрү киргизилет.
Энергетикалык ресурстарды алуу, чыгаруу, кайра иштетүү, ташуу, сактоо жана керектөө учурунда аларды натыйжалуу пайдалануунун көрсөткүчтөрү, ошондой эле энергиянын имараттарды жылытууга, желдетүүгө, ысык суу менен жабдууга жана жарык кылууга кеткен чыгымдарынын көрсөткүчтөрү, өндүрүш процесстеринде энергияны пайдалануунун дагы башка көрсөткүчтөрү белгиленген тартипте тиешелүү ченемдик-техникалык документтерге киргизилет.
(Үчүнчү бөлүк КР 2013-жылдын 30-июлундагы N 175 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)
(КР 2013-жылдын 30-июлундагы N 175 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
13-статья. Стандартташтыруунун объекттери жана предметтери
Энергияны натыйжалуу пайдалануу жагындагы стандартташтыруунун объекттери отундун жана энергиянын бардык түрлөрү, отун же энергия өндүрүүчү же керектөөчү же анын бир түрүн башка түрүнө айлантуучу жабдуу жана продукция болуп эсептелет.
Стандартташтыруунун предметтери энергия жана продукция өндүрүүгө, технологиялык процесстерге жана иштер жүргүзүүгө жумшалган энергия номенклатурасы жана көрсөткүчтөрдүн маанилери болуп эсептелет.
14-статья. Чыгарылуучу жана ташылып келинүүчү жабдуулардын жана приборлордун энергия жагынан натыйжалуулугунун көрсөткүчтөрүн сактоого мамлекеттик контроль жана көзөмөл
(КР 2008-жылдын 24-декабрындагы N 269 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)
15-статья. Энергияны керектөөнүн ченемдери
Энергияны керектөөнүн ченемдери техникалык паспортторго, ремонттук жана режимдик карталарга, жабдууларды жана продукцияны пайдалануу боюнча нускамаларга милдеттүү түрдө киргизилет. Энергиянын имараттар менен курулмаларды жылытууга, желдетүүгө жана кондиционерлөөгө кеткен салыштырма чыгымынын ченемдери курулуш ченемдеринде жана эрежелеринде белгиленет. Энергияны керектөөнүн ченемдиктери алдыңкы технологиялардын жетишкендиктерин эсепке алуу менен 3 жылда бир жолудан кем эмес кайра каралууга жана оңдолуп түзөтүлүүгө тийиш.
Энергетикалык ресурстарды керектөөнүн стандарттарынын тутумдары ишке киргизилгенге чейин энергетикалык ресурстарды жумшоонун Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген ченемдерин менен ченемдиктерин колдонууга жол берилет.
Отунду жана энергияны керектөөнүн ченемдеринин сакталышына контролду энергияны үнөмдөө чөйрөсүндө көзөмөлдөө жана контролдоо боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган ишке ашырат.
(КР 2013-жылдын 15-июнундагы N 96 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
16-статья. Продукциянын энергиялык натыйжалуулугунун шайкештигин белгилөө
Кандай болбосун арналыштагы энергия керектөөчү продукция Кыргыз Республикасынын Өкмөтү кабыл алган ченемдик укуктук актыларда белгиленген милдеттүү талаптарга шайкеш келүүгө тийиш.
(КР 2013-жылдын 30-июлундагы N 175 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
17-статья. Метрология
Энергияны өндүрүүдө жана керектөөдө, ошондой эле аны сертификациялоодо милдеттүү түрдө мамлекеттик метрологиялык контроль жана көзөмөл жүргүзүлөт.
Энергияны сарамжал пайдаланууну мамлекеттик метрологиялык жактан камсыз кылуу, аны өндүрүүдө жана керектөөдө өлчөм бирдигин камсыз кылууга багытталган иш-чаралардын комплексин жана ченемдик документтерди камтыйт.
Метрологиялык ченемдер жана эрежелер колдонулуучу объекттер мамлекеттик метрологиялык контролго жана көзөмөлгө алынат.
IV бөлүм
Энергияны үнөмдөөнүн экономикалык жана каржылык жол-жоболору
18-статья. Энергияны үнөмдөөнү камсыздоонун экономикалык чаралары
Энергияны үнөмдөөнү камсыздоонун экономикалык чаралары уюмдардын башкаруучулук жана чарбалык ишин энергетикалык ресурстарды натыйжалуу пайдаланууга жана үнөмдөөгө багыттоого арналат жана атап айтканда төмөндөгүлөрдү:
энергияны үнөмдөөчү программаларды жана долбоорлорду каржылоонун жол-жоболорун жана тартибин аныктоону;
Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык энергетикалык ресурстарды ысырап пайдалануу үчүн экономикалык санкцияларды колдонууну камтыйт.
19-статья. Энергияны үнөмдөө боюнча иш-чараларды жана программаларды каржылоо
Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан бекитилген энергияны үнөмдөөчү программалар, анын ичинде илимий изилдөөлөр, тажрыйбалык-конструкторлук иштер, ошондой эле энергиянын натыйжалуулугу боюнча долбоорлор программаларга катышкан уюмдардын өзүнүн жана башкалардан алынган каражаттарынын, ата мекендик жана чет өлкөлүк инвесторлордун каражаттарынын, республикалык жана жергиликтүү бюджеттердин каражаттарынын, ошондой эле энергияны үнөмдөө жана жаңы энергетикалык техника фондусунун каражаттарынын жана башка булактардын эсебинен Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте каржыланат.
Энергияны үнөмдөөгө мамлекеттик колдоо көрсөтүүнүн тартиби Кыргыз Республикасынын мыйзамдары менен аныкталат.
20-статья. Энергияны үнөмдөө жана жаңы энергетикалык техника фонду
Энергияны сарамжал пайдалануу жагында мамлекеттик саясатка каржылык колдоо көрсөтүү максатында Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан бюджеттен тышкары Энергияны үнөмдөө жана жаңы энергетикалык техника фонду (мындан ары - Энергия үнөмдөө фонду) түзүлөт.
Атайын Энергия үнөмдөө фонду энергия үнөмдөө программаларын жана Кыргыз Республикасынын энергия иштеп чыгаруучу, ташып баруучу, бөлүштүрүүчү жана башка энергокомпаниялардын чегерүүлөрүнүн аткаруунун эсебинен алынган каражаттардын эсебинен түзүлөт.
Ошондой эле, Энергия үнөмдөө фондунун булактары:
- жеке жана юридикалык жактардын, анын ичинде чет өлкөлүктөрдүн ыктыярдуу максаттуу кошумчалары;
- Кыргыз Республикасынын энергетика тармагындагы компанияларынын акцияларын сатуудан түшкөн Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан өткөрүлүп берилген акча каражаттары;
- Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына карама-каршы келбеген дагы башка кирешелер болушу мүмкүн.
(КР 2008-жылдын 24-декабрындагы N 269 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
21-статья. Энергия үнөмдөө жана жаңы энергетикалык техника фондунун каражаттарын пайдалануунун багыттары
Энергия үнөмдөө фондунун каражаттары:
турак-жай имараттарында, өнөр жай ишканаларында жана транспорт секторунда энергиянын натыйжалуулугун жогорулатуу жана энергияны үнөмдөө максатында инвестициялоо;
- отунду жана энергияны алууда, чыгарууда жана ташууда энергиянын натыйжалуулугун жана энергия үнөмдөөнүн натыйжалуулугун жогорулатуу үчүн инвестициялоо;
- энергиянын натыйжалуулугу боюнча изилдөөчүлүк иш;
- энергетикалык сектордо жаңы энергетикалык технологияларды же жаңы уюштуруучулук чечимдерин иликтөө жана текшерүү максатында көргөзмөлүү долбоорлорду уюштуруу;
- энергияны үнөмдөөнүн потенциалына анализ жүргүзүү жана аны пайдалануунун артыкчылыктуу тармактарын тандоо;
- тиешелүү долбоорлорго, биринчи кезекте отундун жана энергиянын чыгымдалышын эсепке алуучу, контролдоочу жана жөнгө салуучу приборлорду жана техникалык каражаттарды иштеп чыгуу жана өндүрүү жагындагыларга колдоо көрсөтүү жолу менен отунду жана энергияны сарамжал пайдаланууну камсыз кылуу максатында илимий-техникалык жана өндүрүштүк базаны өнүктүрүү;
- энергияны үнөмдөөнүн ченемдик-техникалык базасын иштеп чыгуу;
- энергияны үнөмдөө, жаңы техниканы жана технологияны иштеп чыгуу жана өндүрүшкө киргизүү жагында илимий-изилдөөчүлүк жана тажрыйбалык-конструкторлук иштерди каржылоого катышуу;
- энергияны үнөмдөө тармагында укук мамилелерин жөнгө салуучу ченемдик жана укуктук актыларды иштеп чыгуу;
- энергияны үнөмдөө боюнча кароо-конкурстарды өткөрүү;
- тажрыйба алмашуулар боюнча семинарларды өткөрүү үчүн пайдаланылат.
22-статья. Энергияны үнөмдөө жана жаңы энергетикалык техника фондун тескөөчүлөр
Энергияны үнөмдөө фондусун тескөөчүлөрдүн Энергияны үнөмдөө фондусунун каражаттарын бөлүштүрүү тартиби жана иш-милдеттери Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан белгиленет.
(КР 2008-жылдын 24-декабрындагы N 269 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
23-статья. Энергияны үнөмдөөгө түрткү берүү
Энергетикалык ресурстарды пайдалануунун натыйжалуулугун жогорулатууга түрткү берүү төмөнкү жолдор менен жүзөгө ашырылат:
- долбоорду каржылоонун жалпы көлөмүнүн максималдуу үлүшү Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан аныкталган социалдык маанилүү долбоорлорго Энергияны үнөмдөө фондусунан гранттарды берүү;
- энергияны үнөмдөөчү иш-чараларды өткөрүүгө сарпталган, анын ичинде энергияны керектөөнүн натыйжалуулугун жогорулатуу боюнча мамлекеттик программалардын (долбоорлордун) алкагында курулуучу кайталанма булактарды пайдалануу менен энергетикалык түзүлүштөргө капиталдык сарпталган энергетикалык ресурстарга баалардын эсебин алуу;
- тизмеги энергияны үнөмдөө чөйрөсүндө саясатты иштеп чыгуу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан даярдалып жана энергияны үнөмдөөчү техникалардын амортизациясынын, материалдардын, эсепке алуу приборлорун, энергетикалык ресурстарды контролдоонун жана жөнгө салуунун чен-өлчөмдөрүн белгилөө;
- каржылык, техникалык жана башка акысыз салым кошуу же энергияны үнөмдөөчү иш-чараларды ишке ашырууга энергияны үнөмдөө тармагынын субъекттеринин катышуусу;
- биомассадан жана кайталанма булактарды пайдалануу менен иштеп чыгарылган электрэнергияга субсидия берүү.
Энергияны үнөмдөө тармагындагы программаларга ылайык жүзөгө ашырыла турган курулмалар жана энергиянын кайталанма булактарын пайдалануучу энергетикалык орнотмолор үчүн электрэнергиясына баалар бул орнотмолорду энергияны үнөмдөө чөйрөсүндө саясатты иштеп чыгуу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган менен макулдашылган 7-жылдан 8-жылга чейинки мөөнөттө курууга капиталдык салымдардын өзүн актоосун камсыз кылууга тийиш.
Электр жана жылуулук энергиясына тарифтерди аныктоо учурунда мамлекеттик ыйгарым укуктуу орган электр жана жылуулук энергиясын керектөөчүлөрдүн энергияны үнөмдөөгө экономикалык негизделген чыгымдарын эске алууга тийиш. Көрсөтүлгөн каражаттарды топтоонун тартиби жана энергияны үнөмдөө долбоорлорун каржылоо максатында аларды керектөөчүлөр тарабынан пайдалануунун тартиби энергияны үнөмдөө чөйрөсүндө саясатты иштеп чыгуу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан аныкталат жана Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан бекитилет.
(КР 2008-жылдын 24-декабрындагы N 269, 2013-жылдын 15-июнундагы N 96 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
24-статья. Энергиянын кайталанма булактарын пайдалануу
Энергияны үнөмдөөчү уюмдарга кирбеген электр жана жылуулук энергиясын өндүрүүчүлөр энергияны үнөмдөөчү уюмдардын тармагына энергия берүүгө, ошондой эле ал тармактар аркылуу, энергия менен жабдуучу уюмдар жана энергияны үнөмдөө чөйрөсүндө көзөмөлдөө жана контролдоо боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган менен макулдашылган санак жана тармактардын жана борборлоштурулган энергия менен жабдуу булактарынын эң сарамжалдуу иш режимин камсыз кылуучу режимдерде энергия ташууга укуктуу болот. Энергия менен жабдуучу уюмдар көрсөтүлгөн энергия чыгаруучулардан өз тармактарына энергия кабыл алууну белгиленген тартипте коюлган баалар боюнча алууну камсыз кылууга милдеттүү.
(КР 2008-жылдын 24-декабрындагы N 269, 2013-жылдын 15-июнундагы N 96 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
25-статья. Энергетикалык ресурстарды натыйжасыз керектөө үчүн жоопкерчилик
Энергетикалык ресурстарды алууда, кайра иштетүүдө, өндүрүүдө, ташууда, сактоодо, бөлүштүрүүдө жана керектөөдө натыйжасыз пайдалануу, ошондой эле энергетикалык жактан натыйжасыз жабдууларды жана материалдарды жасоо үчүн Кыргыз Республикасынын колдонуудагы мыйзамдарына ылайык жоопкерчилик каралат.
(КР 2008-жылдын 24-декабрындагы N 269 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
V бөлүм
Энергияны үнөмдөө жагындагы ишти жүзөгө ашыруу
26-статья. Энергияны үнөмдөө жагындагы иштин субъекттери
Энергияны үнөмдөө жагындагы иштин субъекттери менчиктин жана иштин бардык түрлөрүндөгү, энергетикалык ресурстарды чыгаруучу жана керектөөчү уюмдар болуп эсептелет.
Бардык юридикалык жана жеке жактар өз ишин Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык жүзөгө ашырат.
Энергетикалык ресурстарды чалгындоо, казып алуу, чыгаруу, ташуу, сактоо, бөлүштүрүү жана керектөө ишин өнүктүрүү процесстерине дем берүү үчүн ушул Мыйзам тарабынан жеке менчиктик юридикалык же жеке жактардын энергияны үнөмдөөдөгү ролу таанылат жана аларга бирдей шарттар камсыз кылынат.
VI бөлүм
Эл аралык кызматташтык жана инвестициялык иш
27-статья. Энергияны үнөмдөө жагындагы эл аралык кызматташтык
Кыргыз Республикасынын энергияны үнөмдөө жагындагы эл аралык кызматташтыгы Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык ишке ашырылат.
Энергияны үнөмдөө жагындагы эл аралык кызматташтыктын негизги багыттары:
чет өлкөлүк жана эл аралык уюмдар менен энергиялык жактан натыйжалуу технологияларды өз ара пайдалуу алмашуу;
энергияны үнөмдөө жагындагы эл аралык долбоорлорго катышуу болуп саналат.
VII бөлүм
Энергетикалык ресурстарды натыйжалуу пайдаланууга үгүттөө
28-статья. Энергияны үнөмдөөнү маалыматтык жактан камсыздоо
Энергияны үнөмдөө маалыматтык жактан:
- энергияны үнөмдөө жагындагы Улуттук жана региондук программаларды талкуулоо;
- энергетикалык натыйжалуулугу жогору көргөзмөлүү долбоорлорду даярдоо боюнча иштерди координациялоо;
- энергиялык натыйжалуулугу жогору жабдуулардын жана технологиялардын көргөзмөлөрүн уюштуруу;
- энергетикалык ресурстарды керектөөчүлөргө энергия үнөмдөө маселелери боюнча маалымат берүү;
- энергетикалык ресурстарды натыйжалуу пайдаланууга үгүттөө жолу менен жүзөгө ашырылат.
28-1-статья. Билим берүү жана кадрларды даярдоо
Орто, жогорку жана жогорку окуу жайынан кийинки кесиптик билим берүү мекемелери, ошондой эле билим берүү ишмердигин жүзөгө ашыруу укугу бар кадрларды даярдоо жана кайра даярдоо мекемелери энергия менен камсыздоо тармагындагы кызматкерлерди окутуу жана даярдоо боюнча программаларда энергетикалык ресурстарды натыйжалуу пайдалануунун негиздерин, анын ичинде энергиянын кайталанма булактарын жана отундун теңтайлаш түрлөрүн натыйжалуу пайдалануунун негиздерин алдын ала кароого тийиш.
(КР 2008-жылдын 24-декабрындагы N 269 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
VIII бөлүм
Энергияны үнөмдөө тууралу Кыргыз Республикасынын мыйзамдарын бузгандык үчүн жоопкерчилик
29-статья. Энергияны үнөмдөө тууралу Кыргыз Республикасынын мыйзамдарын бузгандык үчүн жоопкерчилик
Ушул Мыйзамдын бузулушуна күнөөлүү болгон адамдар Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык жоопкерчилик тартышат.
IX бөлүм
Корутунду жоболор
30-статья. Ушул Мыйзамдын күчүнө кириши
Бул Мыйзам расмий жарыяланган күндөн тартып күчүнө кирет.
"Эркин Тоо" газетасынын 1998-жылдын 24-июлунда N 97-98 жарыяланды
Кыргыз Республикасынын аймагында колдонулуп жаткан ченемдик укуктук актылар ушул Мыйзамга шайкеш келтирилгенге чейин, ушул Мыйзамга карама-каршы келбеген бөлүктөрү колдонулат.
Кыргыз Республикасынын Президенти |
|
А.Акаев |
|
|
|
1998-жылдын 12-июнунда |
|
Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин Мыйзам чыгаруу жыйыны тарабынан кабыл алынган |
КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН МЫЙЗАМЫ
Бишкек шаары, 1997-жылдын 28-январы N 8
Электр энергетикасы жөнүндө
(КР 2003-жылдын 26-февралындагы N 43, 2004-жылдын 6-декабрындагы N 187, 2006-жылдын 28-декабрындагы N 207, 2007-жылдын 10-августундагы N 146, 2008-жылдын 16-майындагы N 85, 2009-жылдын 23-январындагы N 14, 2011-жылдын 10-июнундагы N 35, 2011-жылдын 13-июнундагы N 43, 2011-жылдын 26-июлундагы N 146, 2012-жылдын 30-ноябрындагы N 188, 2013-жылдын 15-февралындагы N 20, 2013-жылдын 24-июнундагы N 98, 2014-жылдын 18-июлундагы N 144, 2014-жылдын 19-июлундагы N 145, 2016-жылдын 20-январындагы N 5, 2017-жылдын 12-декабрындагы N 207 (12) Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
Бул Мыйзам Кыргыз Республикасынын "Энергетика жөнүндө" Мыйзамынын, Кыргыз Республикасынын башка мыйзам актыларынын жоболоруна негизделет жана менчигинин формасына карабастан бардык юридикалык жактарга, ошондой эле электр жана жылуулук энергиясын өндүргөн, берген, бөлүштүргөн, саткан жана керектеген жеке жактарга жайылтылат.
1-статья. Бул Мыйзамдын максаттары
Электр жана жылуулук энергиясы менен ишенимдүү, коопсуз жана үзгүлтүксүз камсыз кылуу жана бардык керектөөчүлөргө көрсөтүлүүчү кызматтын сапатын жакшыртуу, атаандаш чөйрөнү түзүү жана энергия рыногун калыптандыруу, жеке менчик сектордун өнүгүшүн кубаттоо жана инвестицияларды тартуу бул Мыйзамдын максаты болуп саналат.
2-статья. Аныктамалар
Бул Мыйзамда төмөндө саналып өткөн терминдер төмөнкүдөй маанилерге ээ:
Турмуш-тиричилик абоненти - энергия менен жабдуу келишими боюнча өз турмуш-тиричилик муктаждыгы үчүн энергияны пайдаланган жаран;
Турмуш-тиричилик керектөөчүсү - контракттын шарттарына ылайык электр энергиясын турмуш-тиричилик муктаждыктары үчүн пайдалануучу жеке жак.
Электр жана жылуулук энергиясын иштеп чыгаруу - энергетикалык ресурстардан электр жана жылуулук энергиясын өндүрүү;
Электр энергиясын иштеп чыгаруучу ишкана - электр энергиясын өндүрүү жана электр станцияларды эксплуатациялоо боюнча иш жүргүзгөн ар кандай мамлекеттик, жеке менчик юридикалык же жеке жак;
Гидроэлектростанция - суунун энергиясын пайдалануу аркылуу электр энергиясын чыгаруучу ар кандай станция жана мындай өндүрүш менен байланышкан гидротехникалык курулуштар, жабдуулар;
Ири электр энергетикалык өндүрүштүк кубаттуулуктар - 30 Мвт жогорку кубаттуулуктагы гидроэлектростанциялар, жылуулук станциялар;
Магистралдык электр тармак - электр энергиясын өндүрүүчүдөн жергиликтүү (локалдык) тармакка кошуучу пунктка чейин жеткизүүгө дайындалган электр тармагы;
Чакан электр энергетикалык өндүрүштүк кубаттуулуктар - 1 МВтдан 30 МВтга чейинки кубаттуулуктагы гидроэлектростанциялар, жылуулук электр станциялар;
Интеграцияланган ишкана - электр жана жылуулук энергиясын өндүрүү, берүү, бөлүштүрүү жана сатуу жагынан иштин эки же андан ашык түрүн жүргүзгөн ар кандай мамлекеттик же жеке менчик ишкана;
Улуттук электр тармагы - жогорку чыңалуудагы электр энергиясын берүүчү каражаттардын системасы;
Улуттук энергосистема - иштөө режиминин жалпылыгы менен байланышкан жана диспетчердик кызмат тарабынан борбордоштурулуп оперативдүү башкаруу жүргүзгөн электростанциялардын, гидроэлектростанциялардын, электр (анын ичинде улуттук электр тармагы) жана жылуулук тармактарынын иштеп жаткан комплекси;
Бириккен системалар - бир же андан ашык система аркылуу бириктирилген электр энергиясын берүүчү жана бөлүштүрүүчү бир катар системалар;
Өз муктаждыгы үчүн электр энергиясы - мамлекеттик, жеке менчик юридикалык же жеке жак өз керектөөсү үчүн иштеп чыгаруучу электр энергиясы;
Негизги керектөөчү - тикеден-тике өндүрүүчү ишканадагы жогорку чыңалуудагы тармактан электр энергиясын сатып алуучу;
Берүү - жогорку чыңалуудагы электр энергиясын негизги керектөөчүлөргө же бөлүштүрүүчү ишканаларга берүү максатында аны электр тармагы аркылуу өткөрүү;
Электр энергиясын берүүчү ишкана - электр энергиясын өндүрүүчү ишкананын берүүчү точкалары менен бөлүштүрүүчү ишкананын же негизги керектөөчүнүн кошулуучу точкасынын ортосунда электр энергиясын берүүчү ар кандай мамлекеттик, жеке менчик юридикалык же жеке жак;
Тандоо мүмкүнчүлүгү болбогон керектөөчү - төмөнкү чыңалуудагы электр энергиясы, жылуулук энергиясы бирден-бир бөлүштүрүүчү ишкана тарабынан берилүүчү түпкү керектөөчү;
Бөлүштүрүүчү электр тармагы - электр энергиясын бөлүштүрүү жана аны кошуу точкасына берүү максаттары үчүн кызмат кылган конструкцияларды, жабдууларды жана аппаратураларды камтыган электр өткөрүү тармагы;
Бөлүштүрүүчү ишкана - айтылган аймакта керектөөчүлөрдү электр жана жылуулук энергиясы менен жабдуучу ар кандай мамлекеттик, жеке менчик юридикалык же физикалык жак;
Жогорку чыңалуудагы тармактар - чыңалуусу 35 кВ жана андан жогору болгон электр тармактары жана подстанциялар;
Электр менен жабдууга типтүү контракт - кызмат көрсөтүүдө же алууда белгилүү шарттарды сактоого өндүрүүчү, берүүчү, электр энергиясын жана бөлүштүрүүчү ишкана менен керектөөчүнүн ортосундагы белгилүү укуктар менен милдеттердин тизмеси көрсөтүлгөн макулдашуу;
Кошуу точкасы - электр жана жылуулук энергиясын бөлүштүрүүчү ишкана менен керектөөчүнүн ортосундагы же берүүчү жана бөлүштүрүүчү ишкананын же негизги керектөөчүнүн ортосундагы менчиктин чеги;
Берүү точкасы - электр жана жылуулук энергиясын өндүрүүчү жана берүүчү ишкананын ортосундагы же берүүчү жана бөлүштүрүүчү ишкананын же негизги керектөөчүнүн ортосундагы менчиктин чеги;
Установка - электр жана жылуулук энергиясын өндүрүү, берүү, бөлүштүрүү милдеттерин чечүүгө багытталып, жабдууларды, курулуштарды, имараттарды жана ага байланыштуу пайдаланылуучу жерди ичине камтыган жай;
Энергетикалык кызмат - берүү, бөлүштүрүү, сатуу, сактоо (электр жана жылуулук энергиясын сактоодон башка) жана энергоресурстарды ташуу;
Электроэнергия - бир эле мезгилде аны өндүрүү жана керектөө менен мүнөздөлгөн, берилген чектердеги анын параметрлерин ар дайым, үзгүлтүксүз жана сапаттуу сактоону талап кылган өзгөчө түрдөгү товар;
Электр энергетикалык тармак - электр жана жылуулук энергиясын өндүрүүгө, берүүгө, бөлүштүрүүгө же сатууга тартылган мамлекеттик жана мамлекеттик эмес ишкананы камтыган структура;
Электр станциясы - бардык энергоресурстарды пайдалануу аркылуу электр жана жылуулук энергиясын өндүрүүчү ар кандай станция;
Электр жана жылуулук энергиясын берүүчү ишкана - менчигинин формасына карабастан электр же жылуулук энергиясын иштеп чыгаруучу, берүүчү, бөлүштүрүүчү же сатуучу ар кандай мамлекеттик, жеке менчик юридикалык же жеке жак;
Электр жана жылуулук энергиясын уурдоо - электр жана жылуулук энергиясын тийиштүү уруксат албастан өз алдынча кошуп алуу, керектөө жана берүү;
Энергетика чөйрөсүндөгү саясатты иштеп чыгуу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган - Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан энергетика жаатындагы мамлекеттик саясатты иштеп чыгуу жана ишке ашыруу функцияларды жүзөгө ашырууга ыйгарым укук берилген аткаруу бийлигинин органы;
отун-энергетикалык комплексти жөнгө салуу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган - Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан лицензиялоо жана электр, жылуулук энергиясын жана жаратылыш газына тарифтерди белгилөө аркылуу отун-энергетикалык комплексинин субъекттеринин ишин мамлекеттик жөнгө салууну жүзөгө ашырууга ыйгарым укук берилген аткаруу бийлигинин органы;
эсеп борбору - электр энергиясынын ашыкча агымы жана коромжусу боюнча маалыматтарды жыйноо, иштетүү, аныктыгын текшерүү, талдоо, электр энергиясынын балансын түзүү, электр энергетика базарынын бардык катышуучулары үчүн эсеп жүргүзүү, ошондой эле электр энергетика рыногунун катышуучуларынын өз ара эсептешүүлөрүнө мониторинг жүргүзүү боюнча борборлоштурулган маалыматтык аналитикалык тутумду пайдалануу менен кызмат көрсөтүүчү өз алдынча уюм.
Энергетика чөйрөсүндөгү көзөмөлдөө жана контролдоо боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган - Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан электр, жылуулук энергиясын жана жаратылыш газын иштеп чыгуу, берүү, бөлүштүрүү жана керектөөнүн техникалык коопсуздугун, ишенимдүүлүгүн жана үзгүлтүксүздүгүн камсыз кылуу, ошондой эле аларды пайдалануунун натыйжалуулугу чөйрөсүндө функцияларды жүзөгө ашырууга ыйгарым укук берилген аткаруу бийлигинин органы.
(КР 2007-жылдын 10-августундагы N 146, 2009-жылдын 23-январындагы N 14, 2011-жылдын 26-июлундагы N 146, 2012-жылдын 30-ноябрындагы N 188, 2013-жылдын 15-февралындагы N 20, 2013-жылдын 24-июнундагы N 98, 2014-жылдын 19-июлундагы N 145, 2016-жылдын 20-январындагы N 5 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
3-статья. Милдеттерди бөлүштүрүү
(КР 2014-жылдын 19-июлундагы N 145 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)
4-статья. Электроэнергетика тармактарын мамлекеттик жөнгө салуу
Электроэнергетика тармактарын мамлекеттик жөнгө салуу электр жана жылуулук энергиясын экономикалык жактан негизделген, социалдык жактан алгылыктуу жана дискриминацияланбаган баалар менен Кыргыз Республикасынын бүткүл аймагында берүү, ошондой эле электр жана жылуулук энергиясын өндүрүүдө жана керектөөдө анын ишенимдүүлүгүн, коопсуздугун жана үзгүлтүксүздүгүн камсыз кылууга контроль жүргүзүү максатында ишке ашырылат.
5-статья. Лицензиялар тууралу жалпы жоболор
Юридикалык жана жеке жактар отун-энергетикалык комплексти жөнгө салуу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан берилүүчү лицензиянын негизинде иштин төмөнкүдөй түрлөрү менен алектенүүгө укуктуу:
- электр энергиясын өндүрүү, берүү, бөлүштүрүү, сатуу, экспорттоо жана импорттоо (энергиянын жаңыланып туруучу булактарын пайдалануунун натыйжасында алынган электр энергиясын өндүрүүнү, ошондой эле 1000 кВт чейин кубаттуулукта жеке пайдалануу үчүн энергиянын бардык булактарынан электр энергиясын өндүрүүнү кошпогондо);
- жылуулук энергиясын өндүрүү, берүү, бөлүштүрүү жана сатуу (энергиянын жаңыланып туруучу булактарын пайдалануунун натыйжасында алынган электр энергиясын өндүрүүнү, ошондой эле жеке пайдалануу үчүн энергиянын бардык булактарынан жылуулук энергиясын өндүрүүнү кошпогондо).
Лицензиялардын түрлөрү жана мөөнөттөрү, ошондой эле электр энергетика ишканаларына аларды берүүнүн тартиби жана шарттары лицензиялоо жаатындагы Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына жоболоруна ылайык аныкталат.
(КР 2003-жылдын 26-февралындагы N 43, 2013-жылдын 24-июнундагы N 98, 2014-жылдын 19-июлундагы N 145 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
6-статья. Лицензиянын шарттарын чакырып алуу, токтото туруу же өзгөртүү
(КР 2014-жылдын 19-июлундагы N 145 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)
7-статья. Лицензияларды кайра кароо
(КР 2003-жылдын 26-февралындагы N 43 Мыйзамынын ылайык күчүн жоготту деп табылган)
8-статья. Өндүрүүгө лицензиялар жөнүндө эрежелер
(КР 2003-жылдын 26-февралындагы N 43 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту деп табылган)
9-статья. Жаңы өндүрүштүк кубаттуулуктар
Ири электр энергетикалык өндүрүштүк кубаттуулуктарды куруу Улуттук энергетикалык программага ылайык же Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн өзүнчө токтомуна ылайык ишке ашырылат.
(КР 2011-жылдын 26-июлундагы N 146 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
10-статья. Гидроэлектростанциялар
Гидроэлектроэнергиясын өндүрүүгө тиешеси бар ар кандай лицензия сууну энергетикалык эмес максатта пайдалануу мүмкүнчүлүгү жагынан алдын ала изилдөөдөн өткөрүлүүгө тийиш. Бул изилдөөнүн натыйжалары аймагында гидроэлектростанцияларды куруу жүргүзүлүп жаткан же аймагында ага таасир көрсөтүлүп жаткан жергиликтүү бийлик органына маалымдалууга тийиш.
Иштеп жаткан кубаттуулуктардын көлөмдөрүн кеңейтүүгө же кубаттуулуктардын жаңы көлөмдөрүн курууга гидроэлектростанцияга тиешелүү болгон тендер өткөрүү жөнүндө ар кандай жарыяда милдеттүү тартипте ушундай изилдөө жүргүзүү туурасында жана анын натыйжалары туурасында кыскача отчет келтирилет.
Гидроэлектростанцияларды куруунун натыйжасында пайда болгон жергиликтүү калктын бардык чыгымдары жана жоготуулары курулуш сметасына киргизилүүгө тийиш.
11-статья. Атом электростанциялары
Ар кандай атом электростанцияларынын курулушу Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин чечими менен санкцияланууга тийиш.
(КР 2007-жылдын 10-августундагы N 146 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
12-статья. Өз муктаждыгы үчүн электр энергиясын өндүрүү
(КР 2014-жылдын 19-июлундагы N 145 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)
13-статья. Электр берүүлөрдүн улуттук тармагын тейлөө жана иштетүү
(Бөлүк КР 2014-жылдын 19-июлундагы N 145 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)
Электр энергиясын берүүгө лицензиянын ээси электр энергиясын иштетүүгө жана анын берилишине жетекчилик кылууга карата мамилесин кошпогондо, секторлорго же географиялык райондорго карата кандайдыр бир монополиялык укукка ээ эмес.
Электр энергиясын берүүгө лицензиянын ээси экономикалык натыйжалуу ыкма менен электр энергиясынын өткөрүлүшүн ишке ашырууга, ошондой эле улуттук электр энергетика тармагын жана бириккен энергосистемаларын Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына жана Улуттук энергетика программасына ылайык иштетүүгө жана тейлөөгө милдеттүү.
Электр берүүнүн улуттук тармагы аркылуу электр энергиясын берүүгө лицензиянын ээси электр берүүлөрүнүн улуттук тармагынан пайдаланууга чектөө киргизүүгө же улуттук тармакты пайдалануучуларга же ага электр энергиясын сатуучуларга негизсиз талаптарды таңуулоого укуксуз. Бирок өзгөчө учурларда электр берүүнүн улуттук тармагы аркылуу электр энергиясын берүүгө лицензиянын ээси адамдардын жана объектилердин коопсуздугун камсыз кылуу үчүн, ошондой эле электр менен камсыз кылууну улантуу үчүн зарыл болгон ар кандай аракеттерди көрүүгө укуктуу.
Эгерде тийиштүү жабдуунун кубаттуулугу электр энергиясын берүүнү жүзөгө ашырууга мүмкүнчүлүк түзгөн учурду кошпогондо, көп батирлүү үйлөрдүн жашоочуларынын (турак жайдын менчик ээлеринин шериктиктеринин) электр энергиясын башка өзүнчө турак, соода жана өнөр жай объектилерине берүүсүнө тыюу салынат.
Эгерде тийиштүү жабдуунун кубаттуулугу электр энергиясын берүүнү жүзөгө ашырууга мүмкүнчүлүк түзгөн учурду кошпогондо, электр энергетика ишканаларынын көп батирлүү үйлөргө арналган электр энергиясын башка өзүнчө турак, соода жана өнөр жай объектилерине берүүсүнө тыюу салынат.
(КР 2013-жылдын 24-июнундагы N 98, 2014-жылдын 19-июлундагы N 145, 2017-жылдын 12-декабрындагы N 207 (12) Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
14-статья. Бөлүштүрүүчү ишканалардын милдети
Лицензиялардын ээлерине алар иштеген аймактагы бардык кардарларды электр менен жабдууну камсыз кылуу милдети жүктөлөт. Кардарлар алыскы райондордо электр менен жабдууну камсыз кылууга өтүнүч билдире алышат.
Бөлүштүрүүчү ишкана алты айдын ичинде өз эсебинен керектөөчүлөргө материалдарды сатып алуу, бөлүштүрүүчү ишкананын балансындагы энергия жабдууларын орнотуу жана ремонттоо боюнча материалдык чыгымдарын төлөп берүүгө милдеттүү.
Бөлүштүрүүчү ишкана алдын ала эскертилбестен электр энергиясын өчүрүп салуудан жана ГОСТтун талаптарына ылайык келбеген электр энергиясын берүүдөн улам пайда болгон керектөөчүлөргө келтирилген материалдык зыянды өз эсебинен төлөп берүүгө милдеттүү.
15-статья. Электр менен жабдууга типтүү контракт
(Биринчи бөлүк КР 2014-жылдын 19-июлундагы N 145 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)
Электр менен жабдууга типтүү контракт бөлүштүрүүчү ишканалардын жана керектөөчүлөрдүн укуктарын жана милдеттерин регламенттейт, ошондой эле электр энергиясынын үзгүлтүккө учурашынын жана/же керектөөчүлөрдү эскертүүсүз өчүрүүнүн натыйжасында келип чыккан реалдуу зыянды компенсациялоо боюнча берүүчүнүн милдеттерин милдеттүү түрдө карайт.
Типтүү контракт Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан бекитилет.
(КР 2011-жылдын 10-июнундагы N 35, 2013-жылдын 24-июнундагы N 98, 2014-жылдын 19-июлундагы N 145 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
15-1-статья. Энергия менен жабдуу субъекттеринин өз ара Милдеттенмелери
Электр энергиясын жеткирүү үзгүлтүккө учураганда юридикалык жактарга колдонуудагы ченемдик укуктук актыларга ылайык үстөкайып төлөөнүн башка шарттары айтылышы мүмкүн.
Электр энергиясын жеткирүүнү үзгүлтүккө учуратуунун узактыгынын, Мамлекеттик стандарттын талаптарына ылайык келбеген электр энергиясын берүү фактылары, ошондой эле бул учурда тарткан материалдык зыян электр менен жабдуучу уюмдун же энергетика маселелери боюнча мамлекеттик органдын өкүлү менен биргелешип абонент тарабынан түзүлгөн акт менен күбөлөндүрүлөт. Абонент жазуу жүзүндө кабарлагандан кийин электр менен жабдуучу уюмдун же энергетика маселелери боюнча мамлекеттик органдын өкүлү алты сааттын ичинде келбей койсо, абонент менен бир линиядан электр энергиясын алган башка үч керектөөчү менен биргелешип абонент тарабынан акт түзүлөт. Юридикалык жак менен акт түзүүнүн башкача тартиби контракт (келишим) менен аныкталышы мүмкүн.
Алдын ала төлөө болгондо, керектөөчү электр энергиясын алдын ала төлөө киргизилген учурда колдонулган тариф боюнча алат.
Керектөөчү эсептегичти сындырган учурлардан тышкары (заводдук бракты же сапатсыз орнотууну кошпогондо), турмуш-тиричилик керектөөчүлөрү үчүн эсептегичтер электр энергиясын берүүчү тарабынан акысыз негизде орнотулат.
(КР 2004-жылдын 6-декабрындагы N 187, 2006-жылдын 28-декабрындагы N 207, 2009-жылдын 23-январындагы N 14, 2011-жылдын 10-июнундагы N 35, 2013-жылдын 15-февралындагы N 20 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
16-статья. Негизги иш принциптерин сактоо
Бөлүштүрүүчү ишкана өз ишин төмөндөгү принциптерге ылайык жүргүзөт:
электр менен коопсуз, ишенимдүү жана үзгүлтүксүз камсыз кылууну колдоо;
өндүрүмдүүлүктү жана натыйжалуулукту туруктуу түрдө жогорулатууга алып келе турган башкаруу формаларын тандап алуу;
керектөөчүлөрдүн коопсуздук маселелерин камтуу менен алардын таламдарын жана муктаждыктарын урматтоо;
адилет баалар боюнча керектөөчүлөргө энергетикалык кызмат көрсөтүүлөрдүн сапатын туруктуу жогорулатуу;
керектөөчүлөрдүн даттануулары боюнча чараларды кечиктирбестен көрүү;
курчап турган чөйрөгө зыян келтирбөө.
(КР 2009-жылдын 23-январындагы N 14 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
17-статья. Бөлүштүрүүчү ишканалардын жабдууну үзгүлтүккө учуратуу укугу
Эгерде керектөөчү энергияны берүү контрактында айтылган мөөнөттүн ичинде акы төлөбөсө, энергетикалык кызмат көрсөтүүлөрдү токтотуу бөлүштүрүүчү ишкана адамдардын өмүрүнө, ден соолугуна же коопсуздугуна коркунуч келтирген учурларды кошпогондо энергия менен жабдуу контрактында белгиленген шарттарга жана процедураларга ылайык энергетикалык кызмат көрсөтүүлөрдү үзгүлтүккө учуратууга укуктуу.
Өндүрүштө үзгүлтүксүз процессти электр менен жабдуу энергетикалык кызмат көрсөтүүлөрдү үзгүлтүккө учуратуу продукция чыгаруунун технологиялык циклин аяктоону караган шарттарга жана процедураларга ылайык ишке ашырылат.
Эгерде тандап алуу мүмкүнчүлүгү болбогон керектөөчү энергетикалык кызмат көрсөтүүлөр үчүн акы төлөй албаса, ушул Мыйзамдын 22-статьясына ылайык анын эсеби төлөнүшү мүмкүн.
Берүүчүнүн күнөөсү менен электр же жылуулук менен жабдуу үзгүлтүккө учураса же анын сапаты начарласа керектөөчүлөр Энергетика чөйрөсүндөгү көзөмөлдөө жана контролдоо боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик органга же сотко даттанууга укуктуу.
(КР 2009-жылдын 23-январындагы N 14, 2013-жылдын 24-июнундагы N 98 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
18-статья. Электр энергиясын сатуу
Электр энергиясын импорттогон, экспорттогон жана саткан ар кандай мамлекеттик, жеке менчик юридикалык жана жеке жактар отун-энергетикалык комплексти жөнгө салуу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын лицензиясын алышы зарыл.
(КР 2013-жылдын 24-июнундагы N 98, 2014-жылдын 19-июлундагы N 145 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
19-статья. Тендер өткөрүү жөнүндө жарыялоо
Компетенттүү мамлекеттик органдар, ири электр энергетикалык өндүрүштүк кубаттуулуктардан жана магистралдык электр тармактары участкаларынан тышкары, энергетикалык орнотмолорду курууга тендер өткөрүү жөнүндө жарыялайт.
(КР 2011-жылдын 26-июлундагы N 146 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
20-статья. Тендер өткөрүү тартиби
Тендер өткөрүү тартиби, сунуштарды тандап алуу критерийлери жана жеңүүчүнү аныктоо жагы Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн токтому менен аныкталат жана официалдуу басма сөз органдарында жарыяланат.
21-статья. Тарифтер
Тарифтер төмөнкү принциптерге ылайык белгиленет:
баалар өндүрүшкө жана техникалык тейлөөгө, капиталдык чыгымдарды толуктоого, инвестицияларды тартууга жана кайтаруунун проценттик ставкасына кеткен чыгымдарды кошкондо жылуулук же электр энергиясын өндүрүүнүн, берүүнүн жана бөлүштүрүүнүн толук наркын чагылдырууга тийиш;
баалардын өзгөрүшү өндүрүүчүлөрдө же керектөөчүлөрдө капыстан экономикалык кыйынчылыктарды пайда кылбоого тийиш;
(КР 2014-жылдын 19-июлундагы N 145 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)
керектөөнүн бирдей мүнөздөмөсүнө ээ болгон, бир бөлүштүрүүчү ишкана тарабынан тейленүүчү бирдей топтогу бардык керектөөчүлөр бирдей тарифтерди алууга жана тейленүүгө тийиш;
энергияны керектөөчүлөрдүн ар бир тобу үчүн тарифтер берилген электр энергиясынын жана энергетикалык кызмат көрсөтүүлөрдүн толук наркын чагылдырууга тийиш;
керектөөчүлөрдүн бир тобунан экинчи бир тобуна субсидияларды берүүгө тыюу алынат;
тарифтер жылдын ар кандай мезгилинде жана сутканын ар кандай мезгилинде берилген электр энергиясы жана энергетикалык кызматтардын наркындагы айырманы, ошондой эле керектөөчүлөрдө тандоо мүмкүнчүлүгү болгон учурларда энергетикалык кызматтын түрлөрүнүн жана сапатынын же электр энергиясынын наркындагы айырманы чагылдыргандай белгиленүүгө тийиш.
(КР 2009-жылдын 23-январындагы N 14, 2011-жылдын 13-июнундагы N 43, 2013-жылдын 24-июнундагы N 98, 2014-жылдын 19-июлундагы N 145 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
22-статья. Аз камсыз болгон керектөөчүлөргө электр энергетикалык жана энергетикалык кызмат көрсөтүү
(Статьянын аталышы КР 2009-жылдын 23-январындагы N 14 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
Кыргыз Республикасынын Өкмөтү жана шаарлардын жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары тандоо мүмкүнчүлүгү болбогон жана жылуулук же электр энергиясынын толук наркын төлөй албаган кардар керектеген энергиянын белгиленген саны үчүн гана акы төлөөгө тике субсидияларды бере алышат.
(КР 2009-жылдын 23-январындагы N 14, 2014-жылдын 18-июлундагы N 144 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
23-статья. Учет, эсептерди түзүү жана акча жыйноо
Бардык бөлүштүрүүчү компаниялар счетчиктердин көрсөткөндөрүн маалы менен алып туруу, счетторду түзүү жана акча жыйноонун натыйжалуу методдорун белгилөө үчүн кызмат көрсөтүлүүчү электр энергиясына ар бир точкада ишенимдүү жана коопсуз счетчиктерди коюуга милдеттүү.
Турмуш-тиричилик абоненттери үчүн электр жана жылуулук энергиясынын счетчиктери (жеке эсептөөчү приборлор) энергия менен жабдуучу уюмдардын каражаттарынын эсебинен сатылып алынат, орнотулат жана эксплуатацияланат.
(КР 2009-жылдын 23-январындагы N 14, 2012-жылдын 30-ноябрындагы N 188 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
24-статья. Уурдалган учурда көрүлүүчү чаралар
Электр жана жылуулук энергиясын уурдоо, эсеп приборлорун бүлүндүрүү жана көрсөткүчтөрдү өзгөртүү, электр жана жылуулук тармактарына өз алдынча кошулуп алуу жана башка укукка жат иш-аракеттер үчүн электр жана жылуулук менен камсыз кылуучу ишканалар жана керектөөчүлөр мыйзамдарда белгиленген юридикалык жана жеке жактардын менчигин уурдагандай эле административдик жана уголовный жоопкерчилик тартат.
25-статья. Тарифти кароо мөөнөттөрү
Ишканалар менен уюмдар бардык зарыл документтерди жана эсеп-кысаптарды тарифтерди кароого бергенден кийин энергетика боюнча ыйгарым укуктуу орган бир айдын ичинде чечим кабыл алууга тийиш.
Тарифтерди өзгөртүү боюнча кайталанып сунуш кылынган документтер отун-энергетикалык комплексти жөнгө салуу боюнча боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан алты айдан кийин каралууга тийиш.
(КР 2013-жылдын 24-июнундагы N 98, 2014-жылдын 19-июлундагы N 145 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
26-статья. Бухгалтердик эсептин стандарттары
Укуктук формасына же менчигинин түрүнө же ишинин уюштуруу-укуктук структурасына карабастан электр же жылуулук энергиясын иштеп чыгуу, берүү, бөлүштүрүү же сатуу боюнча бардык ишканалар эл аралык стандарттарды жана бухгалтердик эсеп практикасын эске алуу менен Кыргыз Республикасынын нормативдик актыларына ылайык өзүнүн бухгалтердик документтерин жүргүзүүгө, ал эми зарыл учурда аларды эл аралык стандарттарга жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык ишке ашырылуучу аудитордук текшерүүгө сунуш кылууга тийиш.
27-статья. Бухгалтердик эсептин документтерин өзүнчө жүргүзүү
Интеграцияланган ишканалардын лицензияларынын ээлери ишинин ар бир түрү боюнча: өз алдынча юридикалык жак статусуна ээ болгон ишканалар сыяктуу эле электр энергиясын жана жылуулук энергиясын өндүрүү, берүү, бөлүштүрүү боюнча өзүнчө бухгалтердик эсеп документтерин жүргүзүүгө тийиш.
Ишкана (уюм) баланстык отчетун отун-энергетикалык комплексти жөнгө салуу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик органга берет.
(КР 2013-жылдын 24-июнундагы N 98, 2014-жылдын 19-июлундагы N 145 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
28-статья. Жаратылышты коргоо
Жаратылышты коргоо жөнүндө Кыргыз Республикасынын нормативдик актыларына ылайык лицензиялардын ээлеринин бардыгы өздөрүнүн иш процессинде пайда болуучу булгануулардын алдын алуу же минимумга жеткирүү менен байланышкан чыгымдарды тартууга милдеттүү.
29-статья. Курчап турган чөйрөгө таасир көрсөтүүгө баа берүү
Жаңы электр станцияны же гидроэлектростанцияны жайгаштыруучу жерди тандоо жөнүндө маселени чечүүдө курулуш жүргүзүүгө уруксат берилгенге чейин анын курчаган чөйрөгө тийгизе турган таасирине баа берүү жүргүзүлөт. Бул туурасында отчеттор коомчулукка сунуш кылынып, ошондой эле Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык коомдук пикирди иликтөө жүргүзүлүүгө тийиш.
30-статья. Кризистик жагдайлар
Авариялык жагдайлар жана табигый кырсыктар болгон учурда, ошондой эле адамдардын, жасалгалардын коопсуздугуна же системалардын өз ара байланышына коркунуч болгон учурда Кыргыз Республикасынын Өкмөтү зарыл болгон коргоо чараларын көрөт жана электр энергиясын пайдаланууга убактылуу чектөөлөрдү киргизе алат. Мындай чаралар электр энергиясынын рыногунун иштөөсүнө мүмкүн болушунча азыраак ыңгайсыздыктарды түзүүгө жана көлөмү боюнча күтүүсүздөн пайда болгон кризистик жагдайларды четтетүү үчүн өтө зарыл болгондон ашык болбоого тийиш.
31-статья. Мыйзамдардын бузулушу үчүн жоопкерчилик
Ушул Мыйзамды, башка мыйзам актыларын, лицензиясын бузган мамлекеттик, жеке менчик ишкана же башка ар кандай жак Мыйзамда белгиленгендей материалдык, административдик жана уголовный жоопкерчилик тартат.
Күнөөлүү жактарды дисциплинардык, административдик же уголовный жоопкерчиликке тартуу алар келтирген зыяндын ордун Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык толтуруудан аларды бошото албайт.
Энергия менен жабдуучу уюм электр тармактарын өнүктүрүү пландарын жүзөгө ашыруу үчүн, алардын ремонтун жана профилактикасын өз учурунда жана сапаттуу жүргүзүү үчүн, кышкы шартта иштөөгө даяр болушуна жооп берет.
32-статья. Талаштарды чечүү
Эки же андан ашык мамлекеттик органдын, ошондой эле электр энергетикасы жагынан иш жүргүзгөн юридикалык жана жеке жактардын ортосундагы чырды чечүү лицензиялардын ээлерине берилген укуктарга жана жеңилдиктерге зыян келтирбөөгө тийиш.
Эгерде чет өлкөлүк жана кыргызстандык тараптын ортосундагы талаштар лицензиялардын ээлеринин укуктары менен милдеттерин түшүндүрүү туурасында болсо жана сүйлөшүүлөрдүн жана арачылардын жардамы менен үч айдын ичинде тынышуу жолу менен жөнгө салынбаса, чырга катышкан тараптын бири алдын ала макулдашууга ылайык ишти эл аралык арбитражга берүү жөнүндө чечим кабыл алышы мүмкүн.
Отун-энергетикалык комплексти жөнгө салуу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тандоо мүмкүнчүлүгү болбогон кардар менен бөлүштүрүүчү ишкананын ортосунда пайда болгон чырды тез арада чечүүнүн так тартибин белгилөөгө тийиш.
(КР 2013-жылдын 24-июнундагы N 98, 2014-жылдын 19-июлундагы N 145 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)
33-статья. Бул Мыйзамды колдонууга киргизүү жөнүндө
Бул Мыйзам жарыяланган күндөн тартып колдонууга киргизилсин.
"Эркин Тоо" газетасынын 1996-жылдын 13-апрелинде N 56-57 жарыяланды
Кыргыз Республикасынын Президенти |
|
А.Акаев |
|
|
|
1997-жылдын 23-январында |
|
Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин Мыйзам чыгаруу жыйыны тарабынан кабыл алынган |
Байланыш дарегибиз:
720070, Бишкек ш., Жибек-Жолу пр., 326
+996 (312) 66-10-01 (кабылдама)
+996 (312) 66-16-09 (факс)
+996 (312) 67-03-35 (басма сөз кызматы)